Jak zacząć robić prawo jazdy? Kroki do uzyskania prawa jazdy

Jakie trzeba spełnić wymagania, aby móc wnioskować o prawo jazdy?

Osoby, które chcą ubiegać się o prawo jazdy, muszą spełniać określone wymagania, różniące się w zależności od wybranej kategorii. Wymagania te obejmują najczęściej aspekty takie jak wiek, czy zdrowie.

Wymagania wiekowe

Minimalny wiek przewidziany dla poszczególnych kategorii prawa jazdy różni się w zależności od rodzaju pojazdu, który dana kategoria uprawnia do prowadzenia. Oto szczegółowe informacje dotyczące minimalnych wymagań wiekowych dla różnych kategorii w Polsce:

• kategoria AM: 14 lat,
• kategorie B1, A1, T: 16 lat,
• kategorie B, A2, B+E, C1, C1+E: 18 lat,
• kategoria C, C+E: 21 lat,
• kategoria A: 24 lata lub 20 lat (jeśli osoba od min. 2 lat posiada uprawnienia kat. A2),
• kategoria D, D+E: 24 lata lub 21 lat (jeśli osoba uzyskała kwalifikację wstępną).

Pozostałe wymagania

Pozostałe wymagania jakie musi spełnić przyszły kierowca:

• wniosek o wydanie prawa jazdy,
• orzeczenie od lekarza stwierdzające brak przeciwskazań do kierowania pojazdami silnikowymi,
• orzeczenie psychologiczne (nie dotyczy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E, T),
• przebywanie na terytorium Polski min. 185 dni (każdego roku),
• brak orzeczenia o zakazie prowadzenia pojazdów lub zatrzymanego/cofniętego prawa jazdy,
• ukończenie odpowiedniego szkolenia na prawo jazdy,
• uzyskanie pozytywnego wyniku na egzaminie państwowym na prawo jazdy (teoretycznym oraz praktycznym),
• pisemna zgoda rodziców (w przypadku osób niepełnoletnich chcących uzyskać prawo jazdy kat. AM, A1, B1 lub T).

Kiedy można zacząć ubiegać się o uprawnienia kierowcy?

Zgodnie z art. 21 ustawy o kierujących pojazdami rozpoczęcie kursu prawa jazdy może nastąpić 3 miesiące przed osiągnięciem minimalnego wieku wymaganego dla poszczególnej kategorii (np. kandydat ubiegający się o uprawnienia kat. B musi mieć ukończone 17 lat i 9 miesięcy).

Natomiast dokument uprawniający do kierowania pojazdami kandydat otrzyma dopiero po ukończeniu pełnoletności lub nie wcześniej niż przed osiągnięciem minimalnego wieku.

Warto również podkreślić, że osoba niepełnoletnia może ubiegać się o prawo jazdy tylko za pisemną zgodą rodzica.

Jak zacząć robić prawo jazdy? - początkowy etap

Wiele osób może zastanawiać się jak zdobyć prawo jazdy. Uzyskanie prawa jazdy nierzadko bywa dość skomplikowane, co może przytłoczyć przyszłego kierowcę.

Istnieje jednak sposób na uproszczenie tego procesu do maksimum - wystarczy trzymać się kilku podstawowych kroków, które pozwolą przejść przez poszczególne etapy bez zbędnego stresu.

Początkowym etapem będzie uzyskanie Profilu Kandydata na Kierowcę. Jednak, aby to zrobić, trzeba najpierw spełnić kilka wymagań formalnych.

Orzeczenie lekarskie

Dobrym rozpoczęciem procesu uzyskania prawa jazdy będzie udanie się do lekarza specjalisty, który zajmuje się badaniem sprawności fizycznej kandydatów na kierowców.

Lekarz przeprowadzi szczegółowe badania kierowców, w których zbada m.in.:

• wzrok,
• słuch i równowagę,
• sprawność ruchową,
• układ sercowo-naczyniowy, nerwowy i oddechowy.

Specjalista przeprowadzi dodatkowo ankietę na temat objawów chorobowych, w tym:

• padaczki,
• bezdechu sennego,
• czynności nerek,
• cukrzycy,
• stanu psychicznego,
• objawów wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub środków działających podobnie,
• stosowanych leków,
• innych poważnych problemów zdrowotnych, które mogą stanowić zagrożenie podczas jazdy.

W niektórych przypadkach lekarz może skierować osobę badaną do innego lekarza specjalisty w celu dokładnego sprawdzenia i oceny schorzenia.

Warunki uzyskania orzeczenia o zdolności do kierowania pojazdami, wytyczne, jak i przebieg badania, zostały dokładnie określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 5 grudnia 2022 r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców.

Fotografia

Kolejnym etapem, o którym warto pamiętać w procesie uzyskiwania prawa jazdy jest zrobienie zdjęcia, które zostanie umieszczone w PKK oraz na dokumencie prawa jazdy.

Zdjęcie do dokumentu musi być wykonane zgodnie z określonymi w rozporządzeniu zasadami, bez spełnienia których może zostać odrzucone przez urzędnika na etapie składania wniosku.

Fotografia powinna:

• być wyraźna (bez pikseli, przejaśnień i dużych kontrastów) i kolorowa,
• mieć wymiary 3,5 x 4,5 cm,
• być wykonana na jasnym, jednolitym tle,
• obejmować całą głowę oraz wizerunek do górnej części barków (70-80% zdjęcia powinna zajmować sama twarz),
• zachować naturalny kolor skóry oraz wyraźne oczy.

Osoba na fotografii powinna:

• patrzeć wprost przed siebie (z prosto ustawioną głową),
• mieć ułożone włosy w taki sposób, aby nie przysłaniały twarzy,
• być bez nakrycia głowy (wyjątek stanowią osoby, u których nakrycie wymagane jest z powodów religijnych),
• być bez okularów z przyciemnianymi soczewkami (wyjątek stanowią osoby z orzeczonymi wadami wzroku),
• mieć naturalny wyraz twarzy i zamknięte usta.

Krok ten nie dotyczy osób, które posiadają już aktualne zdjęcie np. zrobione przy okazji wyrabiania dowodu osobistego. Warto jednak pamiętać, że takie zdjęcie nie może być wykonane wcześniej, niż 6 miesięcy przed złożeniem dokumentów w wydziale komunikacji.

Wniosek o uzyskanie prawa jazdy

Wniosek o wydanie, który wymagany jest przy składaniu dokumentów można wypełnić w domu lub na miejscu i przekazać do urzędu (Wydział Komunikacji) odpowiedniego dla miejsca zamieszkania (najczęściej znajduje się w Starostwie Powiatowym lub Urzędzie Miasta). Przy uzupełnianiu dokumentu potrzebne będą podstawowe dane jak:

• imię i nazwisko,
• PESEL,
• data i miejsce urodzenia,
• adres zamieszkania/adres zameldowania,
• numer telefonu, adres email,
• własnoręczny podpis.

Dodatkowo należy wskazać wcześniej prawo jazdy (jeśli takowe wcześniej uzyskano), określić cel złożenia wniosku o wydanie prawa jazdy, zatwierdzić oświadczenia (o prawdziwości wpisanych danych), potwierdzić dostarczenie wszelkich załączników tj. orzeczenie lekarskie, zdjęcie, dowód uiszczenia opłaty*, skan/kopia dotychczasowych uprawnień do kierowania pojazdem, zgoda rodzica (dotyczy osób przed osiągnięciem pełnoletności), czy wniosek MSZ, a także przedstawić urzędnikowi dokument tożsamości (dowód osobisty, paszport/karta pobytu).

Po wypełnieniu dokumentów i pozytywnym rozpatrzeniu wniosku o wydanie prawa jazdy przez urzędnika, kandydat otrzyma numer identyfikacyjny PKK (Profil Kandydata na Kierowcę).

*Wydanie fizycznego dokumentu uprawniającego do kierowania wiąże się z koniecznością zapłaty 100 zł. Opłaty możesz dokonać w kasie urzędu, w którym składasz wniosek lub w formie przelewu. Potwierdzenie, które otrzymasz należy dołączyć do wniosku.

Jak zacząć robić prawo jazdy? - etap po uzyskaniu PKK

Kiedy kandydat otrzyma Profil Kandydata na Kierowcę (numer PKK), należy udać się z nim do wybranej szkoły jazdy, aby rozpocząć szkolenie na prawo jazdy. Na rynku istnieje wiele ośrodków nauki jazdy, więc kandydat na kierowcę może dokonać selekcji spośród wielu ofert. Przy wyborze należy wziąć pod uwagę kilka kwestii:

• opinie i rekomendacje wcześniejszych kursantów,
• cena kursu,
• infrastruktura szkoły jazdy,
• pojazdy, jakimi dysponuje ośrodek,
• wskaźnik zdawalności szkoły jazdy.

Warto również sprawdzić, czy ośrodek ma dogodną lokalizację, odpowiednie godziny kursów na prawo jazdy i czy pomoże w dokonaniu wszelkich formalności.

Po więcej informacji na temat wyboru OSK zajrzyj do artykułu: Ośrodek Szkolenia Kierowców - jak wybrać?

Kurs na prawo jazdy kategorii B

Po wyborze odpowiadającej kursantowi szkoły jazdy, można rozpocząć kurs prawa jazdy. Szkolenie składa się z części teoretycznej oraz praktycznej.

Szkolenie teoretyczne nadzorowane jest przez OSK i w przypadku kategorii B obejmuje co najmniej 30 lekcji (30 × 45 min). Zajęcia odbywają się w formie ćwiczeń i wykładów (podobnych do tych na zajęciach szkolnych). Dotyczą one podstaw prowadzenia pojazdu, udziału w ruchu drogowym, obowiązków i uprawnień kierowcy oraz zasad ruchu drogowego i udzielania pierwszej pomocy. Część teoretyczna może również odbywać się w formie lekcji online.

Ukończenie części teoretycznej zostanie zakończone sprawdzeniem wiedzy za pomocą egzaminu teoretycznego wewnętrznego w szkole jazdy. Polega on na odpowiedzeniu na pytania zamknięte (egzamin wygląda podobnie do egzaminu państwowego).

W przypadku kategorii B, kurs prawa jazdy w części praktycznej składa się z 30 godzin i realizowany jest indywidualnie w specjalnie przystosowanym pojeździe. Ta część kursu odbywa się na drodze, na specjalnych placach manewrowych, a także poza miastem. Na kursie praktycznym na prawo jazdy instruktorzy jazdy wprowadzają stopniowo w tajniki prowadzenia pojazdu. Jeżeli przyszły kierowca nie czuje się pewnie za kierownicą, naukę jazdy można rozszerzyć odpłatnie o dodatkowe godziny jazdy.

Egzamin na prawo jazdy w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego (WORD)

Po ukończeniu szkolenia na prawo jazdy kursant może zapisać się na państwowy egzamin na prawo jazdy organizowany przez WORD, który podzielony jest na egzamin teoretyczny i praktyczny.

Przed przystąpieniem do egzaminów, należy mieć przy sobie dokument tożsamości (dowód osobisty, paszport, kartę pobytu potwierdzającą pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej).

Na początku należy podejść do egzaminu teoretycznego w formie testu na komputerze, w wyznaczonej przez WORD sali. Egzamin na prawo jazdy składa się z 32 pytań (20 pytań podstawowych i 12 specjalistycznych), na które trzeba odpowiedzieć w ciągu 25 minut. W zależności od znaczenia pytań, osoba egzaminowana może otrzymać 1, 2 lub 3 punkty za poprawną odpowiedź. Maksymalna ilość punktów do uzyskania to 74 punkty. Wymogiem otrzymania wyniku pozytywnego z egzaminu teoretycznego na prawo jazdy jest uzyskanie co najmniej 68 punktów.

Dowiedz się, jak dokładnie przebiega egzamin teoretyczny: Egzamin teoretyczny na prawo jazdy. Jak przebiega oraz z czego się składa?

Druga część egzaminu (praktyczna) składa się z kilku etapów i ma za zadanie pokazać, że kandydat na kierowcę, potrafi zastosować przepisy ruchu drogowego w praktyce.

Etapy egzaminu praktycznego:

• zweryfikowanie tożsamości zdającego i przydzielenie egzaminatora,
• skontrolowanie stanu technicznego pojazdu i przygotowanie do jazdy (np. sprawdzenie poziomu oleju, włączenie świateł drogowych),
• zadania na placu manewrowym (jazda po łuku, ruszanie ze wzniesienia),
• jazda w ruchu drogowym (minimum 25 minut),
• rozpatrzenie egzaminu.

Dowiedz się, jak dokładnie przebiega egzamin praktyczny: Jak wygląda egzamin praktyczny na prawo jazdy?

Szczegółowe wymagania, a także zakres, przebieg i warunki egzaminu zostały dokładnie określone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 24 listopada 2023 r. w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach.

Jak sprawdzić, czy dokument jest gotowy do odbioru?

Status swojego dokumentu można sprawdzić online na portalu info-car.pl. Aby to zrobić, wystarczy podać numer PESEL, numer PKK lub datę urodzenia oraz imię i nazwisko. Informacje o statusie uprawnień do kierowania pojazdem można uzyskać także w urzędzie (Wydział Komunikacji).

Dowiedz się jak przebiega odbiór prawa jazdy: Odbiór prawa jazdy. Jak sprawdzić status prawa jazdy?