Spis treści
Jakie obowiązki ma przewoźnik w związku z przewozem towarów niebezpiecznych ADR?
Właściciel firmy transportowej musi zadbać nie tylko o środki transportu, czy zabezpieczenie towaru w czasie przewozu, ale także o to, aby każdy kierowca posiadał ze sobą niezbędną dokumentację. Dotyczy ona pojazdu, firmy transportowej, przewożonego towaru oraz uprawnień kierowcy ADR.
Jest to bardzo ważne, ponieważ w czasie kontroli przewozu przez Inspekcję Transportu Drogowego, lub inne uprawnione służby, kierowca zobowiązany jest okazać wszystkie dokumenty. W przeciwnym wypadku na firmę może zostać nałożona kara.
Jakie dokumenty powinien mieć kierowca w pojeździe przewożąc towary niebezpieczne?
Najważniejsze dokumenty jakie kierowca powinien mieć przy sobie to:
- dokument przewozowy – musi zawierać wszystkie wymagane informacje takie jak numer UN towaru, czy prawidłową nazwę przewozową. Ważna jest także kolejność podanych informacji. Dokument sporządzić w języku kraju nadania oraz języku angielskim, niemieckim, lub francuskim. Jeżeli jest to przewóz krajowy nie jest to konieczne,
- instrukcje pisemne dla kierowcy – należy sporządzić je zgodnie ze wzorem zawartym w umowie ADR oraz w języku zrozumiałym dla kierowcy. Instrukcja zawiera informacje, które dotyczą przewożonego ładunku,
- zaświadczenie ADR dla kierowców – dokument ten potwierdza odbycie kursu ADR dla kierowców i posiadanie kwalifikacji umożliwiających transport materiałów niebezpiecznych,
- certyfikat pakowania kontenera lub pojazdu – obowiązkowy, jeżeli po przewozie drogowym następuje przewóz morski. Certyfikat ten potwierdza, że załadunek kontenera dokonał się zgodnie z przepisami. Powinien zawierać dane osoby, która go sporządziła,
- dokument tożsamości – może to być dowód osobisty, paszport albo karta stałego pobytu,
- świadectwo ADR dla cystern – odnosi się do tego typu przewozu,
- kopia świadectwa dopuszczenia wydanego przez właściwą władzę – dotyczy to ekspedycji niektórych materiałów wybuchowych kl. 1, nadtlenków organicznych klasy 5.2 lub materiałów samo reaktywnych klasy 4.1.

Co powinien zawierać list przewozowy zgodnie z umową ADR?
Podstawowym dokumentem jaki musi posiadać kierowca ADR w czasie drogowego przewozu towarów i ładunków niebezpiecznych jest list przewozowy CMR.
Zgodnie z przepisami 5.4.1.1.1 Umowy ADR dla pojazdów, dokument przewozowy powinien zawierać wszystkie poniższe informacje (bardzo ważna jest ich kolejność):
- numer UN towaru (poprzedzony literami UN),
- prawidłową nazwę przewozową. Należy zamieścić w nawiasie również nazwę techniczną jeśli jest to wymagane,
- dla: materiałów i przedmiotów klasy 1 - kod klasyfikacyjny, materiałów promieniotwórczych klasy 7 - numer klasy – „7”, akumulatorów litowych UN 3090, 3091, 3480 i 3481 - numer klasy „9”, dla materiałów i przedmiotów pozostałych klas - numery wzorów nalepek (numery występujące po numerze pierwszym powinny być podane w nawiasie),
- grupę pakowania, o ile występuje (może ona być poprzedzona literami PG, lub GP),
- kod ograniczeń przewozu przez tunele, o ile został przypisany do danego towaru,
- liczbę i określenie sztuk przesyłki,
- całkowitą ilość każdego z towarów niebezpiecznych,
- nazwę i adres nadawcy oraz odbiorcy,
- zapis wymagany na podstawie umowy specjalnej.
Należy pamiętać, że wszystkie informacje powinny być czytelne. Dodatkowo, jeżeli jest to transport międzynarodowy, konieczne są dwa egzemplarze. Pierwszy w języku kraju nadania, a drugi w języku angielskim, niemieckim, lub francuskim.
Jak uzupełnić dokument przewozowy ADR?
Umowa ADR nie zawiera wzoru dokumentu przewozowego, na podstawie którego należy wypełnić dane. Może on więc posiadać dowolną formę. Najważniejsze jest, aby informacje zostały podane w określonej w przepisach kolejności. Dokumentacja musi być czytelna. Za prawidłowe wypełnienie dokumentacji odpowiada nadawca.
Jeżeli list przewozowy nie będzie zawierał numeru UN towaru, prawidłowej nazwy przewozowej, lub grupy pakowania (jeżeli występuje), należy liczyć się z karą finansową w wysokości 500 zł. W przypadku transportu międzynarodowego poza granicami naszego kraju przepisy mogą się różnić.
Jak wyglądają kary związane z dokumentacją w 2025?
Wykaz naruszeń w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych oraz wysokość kar za poszczególne naruszenia są szczegółowo opisane w załączniku nr 1 do ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych.
Ustawa ta precyzyjnie określa, że kary administracyjne mogą być nałożone za różne uchybienia związane z dokumentacją i organizacją przewozu towarów niebezpiecznych. Przykładowe naruszenia oraz przypisane im kary to:
- nieuzyskanie obowiązkowego świadectwa dopuszczenia pojazdu ADR – 6000 zł,
- niesporządzenie dokumentu przewozowego – 1000 zł,
- dopuszczenie kierowcy, który nie posiada wymaganego zaświadczenia ADR, do przewozu towarów niebezpiecznych – 2000 zł,
- brak informacji w dokumencie przewozowym dotyczących numeru UN, grupy pakowania lub prawidłowej nazwy przewozowej towaru niebezpiecznego – 500 zł.
Naruszenia te, związane z bezpieczeństwem i zgodnością z przepisami, mogą skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi i finansowymi dla przedsiębiorstw zajmujących się transportem materiałów niebezpiecznych. Dlatego kluczowe jest, aby wszystkie podmioty zaangażowane w taki transport dokładnie przestrzegały obowiązujących przepisów.