[2023] Ładunki nienormatywne - Czym są?

Transport krajowy jak i międzynarodowy nieustannie się rozwija. Pojawia się coraz więcej dróg i autostrad, a przeróżne towary o zróżnicowanej masie i wielkości przewożone są każdego dnia. Specjalne przepisy dotyczą sytuacji, gdy trzeba przewieźć ładunek, którego parametry znacząco różnią się od standardowych jak np. w przypadku turbiny wiatrowej.

Co to jest ładunek nienormatywny 2023?

Ładunek nienormatywny, nazywany inaczej ponadgabarytowym, to taki ładunek, którego masa lub wymiary przekraczają dopuszczalne normy związane z przewozem towarów.

Dopuszczalne normy zostały uwzględnione w Prawie o ruchu drogowym (ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r.).

Ładunkami nienormatywnymi mogą być np. elementy konstrukcyjne, maszyny budowlane czy pojazdy wojskowe. Nie tylko muszą one być transportowane specjalnymi środkami, ale też ich przewożenie wymaga odpowiedniego przygotowania.

Podział ładunków nienormatywnych 2023

Ładunki nienormatywne można zaklasyfikować ze względu na wymiary, kształt lub ciężar. W związku z tym wyróżnia się kilka grup ładunków nienormatywnych:

• Ponadgabarytowe zwykłe – ich ciężar nie przekracza 25 ton, jednak ich wymiary są nieznacznie większe niż dopuszczalne według norm ustalonych dla transportu drogowego (15 – 16 m długości, 3,5 – 4,0 m szerokości oraz 3,0 – 3,5 m wysokości. Mogą to być np. maszyny, konstrukcje ze stali.
• Ponadgabarytowe specjalne – podczas przewozu tych ładunków nie występuje ryzyko uszkodzeń nawierzchni jezdni. Ograniczeniem podczas ich transportu są za to wymiary dochodzące do 5 m długości, 7 m szerokości i 6-7 m wysokości. Do ładunków ponadgabarytowych specjalnych należą m.in. elementy urządzeń dla górnictwa odkrywkowego.
• Ciężkie – to ładunki o bardzo dużym ciężarze (od 70 do 100< a nawet 200 ton), których przewóz bardzo negatywnie wpływa na stan dróg. Należy zastosować specjalne, wieloosiowe pojazdy drogowe. Do takich ładunków zaliczamy np. reaktory lub wagony kolejowe.
• Ciężkie o skupionej masie – wyróżniają się ogromnym ciężarem (200-300 ton) w porównaniu do objętości. Przy ich przewozie wymagane jest użycie specjalistycznych, wieloosiowych naczep. Powodują one równomierny rozkład masy przewożonego obiektu. Przykładem takiego ładunku może być m.in. prasa przemysłowa.
• Ciężkie przestrzenne – spośród wszystkich ładunków ponadnormatywnych, to właśnie one są najbardziej okazałe. Ich ciężar wynosi do 900 ton (mogą to być np. maszty wiertnicze, rury do budowy rurociągów itp.). Cechują je wymiary osiągające nawet do 40 metrów wysokości. W związku z tym są przewożone wyłącznie drogami morskimi.
• Długie – to głównie elementy przeznaczone do celów budowlanych np. filary i przęsła. Długość takich ładunków dochodzi do 40-60 m, a ich przewozy są najtrudniejsze w realizacji i wymagają najwięcej pracy.

Przewóz ładunków ponadgabarytowych 2023

Ładunki nienormatywne można przewozić na kilka różnych sposobów, takich jak transport lądowy, kolejowy, wodny i powietrzny. Ładunki ponadnormatywne mogą mieć różne parametry w zależności od gałęzi transportu.

Oznacza to, że przesyłka, która w jednej gałęzi transportu kwalifikowana jest jako standardowa, w innej może być już uznana za ładunek ponadnormatywny.

Ładunek uznany za ponadgabarytowy można legalnie przewieźć jedynie wtedy, gdy posiada się odpowiednie zezwolenia. Prawo o ruchu drogowym (Ustawa z dnia 20 czerwca 1997r.) przewiduje zezwolenia w siedmiu kategoriach. Dwie pierwsze z nich odnoszą się do ładunków podzielnych. Pozostałe kategorie dotyczą ładunków niepodzielnych.

Takie zezwolenie otrzymuje podmiot wykonujący transport ponadgabarytowy. Dokument powinien zawierać informacje na temat pojazdu, którym realizowany jest transport, szczegółową trasę przejazdu, czas jego trwania, a także kryteria dostosowania infrastruktury drogowej.

Jeśli wymagane jest pilotowanie, należy uwzględnić jego sposób. Trzeba pamiętać, że w każdym z państw europejskich, obowiązują inne przepisy regulujące przewóz ładunków nienormatywnych. Odpowiednie zezwolenie musi być wydane przez kraj, przez który towar jest przewożony.

Organizacja każdego ładunku nienormatywnego to indywidualny przypadek. Za każdym razem cały proces trzeba starannie przygotować, w przeciwnym razie można narazić się na ogromne straty i niepotrzebne koszty.

Spełnienie określonych warunków oraz zdobycie odpowiednich uprawnień, to podstawa, aby móc przewozić ładunki nienormatywne. Jednak nie tylko to jest istotne. Równie ważnym aspektem jest dostosowanie przebiegu trasy do rodzaju przewożonego ładunku. Wybrana trasa powinna szybko i sprawnie prowadzić do celu i zapewniać bezpieczeństwo.

Pomiędzy otrzymaniem zlecenia a jego realizacją jest jeszcze sporo etapów, o które należy zadbać. Projekt zaczyna się od kalkulacji kosztów. Kolejnym krokiem jest dobór taboru, który będzie odpowiadać parametrom ładunku i zapewniać mu niezbędne zabezpieczenia, jak np. specjalne pasy czy łańcuchy.

Następnie należy zaplanować trasy i uzyskać wszystkie niezbędne pozwolenia. Konieczne jest także oszacowanie czasu potrzebnego na taki transport przy uwzględnieniu natężenia ruchu na drogach, przerw i niezbędnych postojów.

Kolejnym, ważnym etapem jest sprawdzenie drogi, którą będzie przewożony ładunek (czasem konieczny może być demontaż znaków lub sygnalizacji świetlnej), a także zamówienie pilotażu na trasie. Po uzgodnieniu ze zleceniodawcą załadunku i rozładunku można przejść do ostatniego punktu, jakim jest sama usługa transportowa.

Utrudnienia podczas organizacji transportu nienormatywnego

Transport ładunków ponadgabarytowych jest bardzo specyficzną formą transportu. Podczas jego realizacji można napotkać wiele przeszkód. Do największych utrudnień w Polsce zalicza się kiepski stan dróg.

Sytuacji nie poprawiają powolne, a często także przeprowadzane w mało profesjonalny sposób naprawy w tym zakresie. Wśród innych, często spotykanych przeszkód wymienia się wąskie drogi, wysepki, ronda czy wiadukty. Ważne są też warunki atmosferyczne, które mogą wywoływać problemy i opóźnienia.

Zajmując się przewozem ładunków nienormatywnych, trzeba myśleć nie tylko o uzyskaniu niezbędnych pozwoleń. Ważne jest też zaplanowanie wszystkich szczegółów, ale przede wszystkim bezpieczeństwo transportu na każdym etapie.