[2025] Czym są tzw. uprawnienia SEP?

Do czego potrzebne są tzw. uprawnienia SEP?

Każdy, kto pracuje w branży elektrycznej, musiał zetknąć się w swojej pracy z tym terminem. Posiadanie tzw. uprawnień SEP to często niezbędny wymóg w procesie zatrudnienia.

Wiele firm rekrutujących na stanowiska elektryczne poszukuje właśnie takich pracowników, których umiejętności zostały zweryfikowane w tej dziedzinie .

Umiejętności z zakresu elektryki przydają się zarówno w życiu zawodowym, jak i codziennym, a rynek pracy dla elektryków jest ogromny i zawsze znajdzie się praca dla dobrze wykwalifikowanych osób.

Absolwenci mogą znaleźć zatrudnienie np. w firmach produkujących podzespoły elektroniczne lub w branży motoryzacyjnej.

Przed wyborem konkretnego typu szkolenia warto zapoznać się z jego programem i zastanowić się, jakie informacje są faktycznie potrzebne do wykonania zadań na danym stanowisku. Wybierając odpowiedni rodzaj szkolenia, można mieć pewność, że wykonywanie pracy jako elektryk będzie całkowicie legalne.

Tzw. Uprawnienia SEP są podzielone na trzy różne grupy:

• G1 – sieci, urządzenia i instalacje elektroenergetyczne wytwarzające, przetwarzające i zużywające energię elektryczną;
• G2 – sieci, urządzenia i instalacje wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające ciepło;
• G3 – sieci, urządzenia i instalacje gazowe wytwarzające, przetwarzające, przesyłające, magazynujące i zużywające paliwa gazowe.

Uprawnienia mogą również dotyczyć obsługi lub nadzoru nad instalacjami i urządzeniami elektrycznymi, w przypadku kursu elektrycznego G1 uzyskane kwalifikacje pozwalają na pracę przy obsłudze lub sterowaniu prądem o napięciu do 1 KV. Kwalifikacja ta jest wystarczająca do wykonywania wszelkich czynności związanych z konserwacją, instalacją i eksploatacją urządzeń elektrycznych.

Każdy rodzaj uprawnień dodatkowo dzieli się na podpunkty, które określają poszczególne czynności lub specyfikę pracy z danym urządzeniem.

Kursy G1 zawierają takie zagadnienia jak:

• instalacje, urządzenia i sieci elektroenergetyczne, których maksymalne napięcie wynosi 1 kV;
• instalacje, urządzenia i sieci, które mają napięcie znamionowe większe niż 1kV;
• urządzenia prądotwórcze, które przyłączone są do krajowej sieci elektroenergetycznej o dowolnej wysokości napięcia znamionowego;
• urządzenia elektrotermiczne;
• urządzenia wykorzystywane do elektrolizy;
• elektryczne sieci trakcyjne;
• sieci elektrycznego oświetlenia ulicznego;
• urządzenia ratowniczo-gaśnicze i związane z ochroną granic;
• urządzenia związane z techniką wojskową i uzbrojeniem;
• aparatura kontrolno-pomiarowa oraz instalacje i urządzenia automatycznej regulacji (sterowanie, zabezpieczenia urządzeń i instalacji);
• całe zespoły prądotwórcze, których moc jest wyższa niż 50 kW;
• urządzenia elektryczne w wykonaniu przeciwwybuchowym.

Z kursami typu G2 wiążą się takie zagadnienia jak:

• wodne i parowe turbiny, których moc, wraz z urządzeniami pomocniczymi, jest większa niż 50 kW;
• sieci oraz instalacje cieplne, które obejmują urządzenia pomocnicze o przesyle ciepła większym niż 50 kW;
• urządzenia wentylacyjne, klimatyzacyjne i chłodnicze o mocy większej niż 50 kW;
• przemysłowe urządzenia odbiorcze pary i gorącej wody, których moc jest większa niż 50 kW;
• pompy, wentylatory, ssawy i dmuchawy, których moc jest większa niż 50 kW;
• instalacje sprężonego powietrza i gazów technicznych, a także sprężarki o mocy większej niż 20 kW;
• urządzenia ratowniczo-gaśnicze oraz urządzenia związane z ochroną granic;
• urządzenia związane z techniką wojskowa i uzbrojeniem;
• aparatura kontrolno-pomiarowa i urządzenia służące do automatycznej regulacji instalacji i maszyn;
• przemysłowe piece o mocy większej niż 50 kW;
• urządzenia służące do składowania, rozładunku i magazynowania paliw, których pojemność składowa jest równa masie powyżej 100 Mg;
• kotły wodne, parowe, płynne i gazowe o mocy wyższej niż 50 kW wraz z wszelkimi urządzeniami pomocniczymi.

W kursach G3 zawarte są takie opcje jak:

• rozdzielnicze sieci gazowe, w których ciśnienie nie przekracza 0,5 MPa (punkty redukcyjne, stacje gazowe i gazociągi);
• przesyłowe sieci gazowe, które mają ciśnienie wyższe niż 0,5 MPa, czyli gazociągi, tłocznie gazu i stacje gazowe;
• urządzenia sterownicze sieci, instalacji i urządzeń oraz aparatura kontrolno-pomiarowa;
• turbiny gazowe;
• przemysłowe odbiorniki paliw gazowych, których moc jest większa niż 50 kW;
• urządzenia i instalacje gazowe, których ciśnienie jest wyższe niż 5kPa;
• urządzenia i instalacje gazowe, których ciśnienie nie przekracza 5 kPa;
• urządzenia przeznaczone do magazynowania paliw gazowych;
• urządzenia służące do przetwarzania i uzdatniania paliw gazowych, przeróbki gazu ziemnego czy rozkładnia paliw gazowych, a także rozprężanie, rozlewnie płynnego gazu, mieszalnie, odazotowanie oraz oczyszczalnie gazu;
• urządzenia, które służą do produkcji paliw gazowych, a także generatory gazu.

Jak uzyskać tzw. uprawnienia SEP w 2025?

W pierwszej kolejności należy zapisać się na kurs przygotowujący, drugi krok to zdanie egzaminu końcowego, po którym otrzymuje się tzw. uprawnienia SEP. Informacje uzyskane na szkoleniach energetycznych są dostosowane do aktualnych wymagań oraz zmian w dziedzinie elektryki i pozwalają uzyskać niezbędną do zdania egzaminu wiedzę.

Takie kursy organizowane są na terenie całego kraju, nie tylko w największych miastach Polski, miejsca organizacji kursów można sprawdzić na oficjalnej stronie stowarzyszenia.

Szkolenia energetyczne są również dostępne w formie kursów online, na których wszystkie niezbędne informacje uzyskuje się bez wychodzenia z domu. Jedynie w celu przystąpienia do egzaminu końcowego trzeba udać się do placówki egzaminacyjnej osobiście.

Opcja nauki na odległość jest bardzo wygodna, szczególnie dla osób, które nie mają czasu na dojazd na miejsce. Certyfikat uzyskany po zdaniu egzaminu uprawnia do wykonywania określonych prac w zakresie elektryki.

Wymagania i kwalifikacje, aby uzyskać uprawnienia energetyczne w 2025

Aby uzyskać uprawnienia energetyczne 2025, należy:

• przejść specjalistyczny kurs organizowany przez firmę szkoleniową;
• uiścić opłatę za egzamin;
• zdać pozytywnie egzamin przed komisją kwalifikacyjną.

Wymagania, jakie należy spełnić, aby podejść do kursu:

• ukończone 18 lat;
• posiadanie co najmniej podstawowego wykształcenia.

Spełnienie wymagań nie jest sprawą trudną, a tzw. kursy SEP w 2025 cieszą się dużą popularnością, szczególnie wśród ludzi, którym zależy na rozwoju zawodowym. Na kurs mogą zarejestrować się zarówno osoby indywidualne, jak i całe grupy pracowników danej firmy.

Bardzo dużym atutem jest to, że kursy energetyczne oferują firmy szkoleniowe na terenie całego kraju. Istnieje również możliwość zorganizowania tzw. szkolenia zamkniętego, które odbywa się w lokalizacji konkretnej firmy.

Jak wygląda kurs energetyczny?

Celem kursu jest przygotowanie jego uczestników do eksploatacji lub dozoru urządzeń, instalacji oraz sieci elektrycznych.

Cały kurs na G1, G2 czy G3 może trwać od kilku do kilkunastu godzin, a jego długość zależna jest w dużej mierze od ilości zagadnień przypadających na konkretne szkolenie.

Zwykle szkolenia przed egzaminem są bardzo szybkie i pozwalają w łatwy sposób poszerzyć swoje kwalifikacje. Szczególnie w przypadku szkoleń online, które mają dokładnie taki sam przebieg i program, jak szkolenia stacjonarne, a jednocześnie pozwalają zaoszczędzić czas.

Szkolenie w formie wykładów wideo lub spotkań z trenerem online, wymaga posiadania dobrego połączenia z Internetem, kamery internetowej i mikrofonu. To pozwala na swobodne i nieprzerwane studiowanie oraz daje możliwość zadawania pytań.

Samodzielna praca jest oczywiście bardzo ważna, ponieważ liczba godzin wykładowych jest ograniczona. Dlatego często pomoce dydaktyczne przesyłane są w formie prezentacji i nagrań.

Przebieg egzaminu

Aby uzyskać odpowiednie uprawnienia do wykonywania prac związanych z użytkowaniem i dozorem urządzeń, instalacji oraz sieci elektrycznych, grzewczych i gazowych, należy zdać egzamin. Przed przystąpieniem do egzaminu należy wysłać do komisji egzaminacyjnej wniosek o przystąpienie do egzaminu i uiścić opłatę.

We wniosku trzeba uwzględnić wszystkie podstawowe dane. Przewodniczący komisji egzaminacyjnej wskazuje osoby, które będą znajdować się w składzie zespołu egzaminacyjnego, przeprowadzającego cały test.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci, egzamin:

• przeprowadzany jest przez zespół egzaminacyjny złożony z co najmniej trzech osób;
• ma formę ustną;
• sprawdza wiedzę kandydata o wybranym zakresie – na stanowiskach dozoru lub eksploatacji.

Egzaminy przeznaczone są dla:

• elektryków,
• konserwatorów,
• palaczy kotłów,
• instalatorów,
• monterów,
• operatorów, dla których wymagane jest zezwolenie na podstawie przepisów prawa,
• innych grup zawodowych, dla których wymagane jest zezwolenie na podstawie przepisów prawa.

Kwalifikacje są weryfikowane na wniosek zainteresowanej osoby lub jej pracodawcy. Egzamin ma formę ustną i nie wystawia się za niego oceny, może zakończyć się wynikiem negatywnym lub pozytywnym.

W przypadku zakończenia egzaminu z wynikiem pozytywnym komisja wystawia certyfikat kompetencji w ciągu 14 dni od jego zdania.

Jeśli egzamin zakończył się wynikiem negatywnym, można go ponowić po złożeniu wniosku i uiszczeniu odpowiedniej opłaty.

Cena egzaminu w 2025 wynosi 424,20 zł – w tym opłata za wydanie świadectwa kwalifikacji, opłata za wydanie duplikatu zaświadczenia wynosi 100 zł. Po zdaniu egzaminu uczestnik otrzymuje zaświadczenie o uprawnieniach energetycznych.

Tzw. Uprawnienia SEP mogą zostać przyznane dla dwóch rodzajów prac:

• dozór (oznaczone literą D) – pracownicy z uprawnieniami dozoru mogą prowadzić przeglądy techniczne oraz całą dokumentację. Jest to rodzaj uprawnień skierowany raczej do osób monitorujących pracę innych ludzi lub urządzeń.
  Menedżerowie, właściciele firm i technicy znajdujący się wyżej w hierarchii firmy powinni wybrać ten typ uprawnień. Osoba posiadająca uprawnienia dozoru ma znajomość przepisów prawnych związanych z energetyką.
• eksploatacja (oznaczone literą E) – uprawnienia w zakresie eksploatacji wymagane jest dla instalatorów, techników serwisowych, techników konserwacji oraz osób zajmujących się obsługą urządzeń elektrycznych, energetycznych lub gazowych.
  Jest to podstawowy typ uprawnień, który gwarantuje, że posiadająca licencję osoba zna zasady bezpieczeństwa.

Pytania podczas egzaminu dotyczą między innymi:

• instalacji i sieci;
• instrukcji postępowania w razie zagrożeń;
• reguł wykonywania prac kontrolno-pomiarowych;
• przepisów związanych z bezpieczną eksploatacją urządzeń;
• wytycznych dotyczących dysponowania mocą urządzeń przyłączonych do sieci.

Ważność uprawnień energetycznych

Świadectwa kwalifikacyjne E i D są ważne przez 5 lat po zdaniu egzaminu, po tym czasie należy podejść ponownie do egzaminu i otrzymać nowe zaświadczenie.

Przedłużenie tzw. uprawnień SEP

Nieustanny rozwój techniczny w kwestii energetyki oraz zmieniające się prawo energetyczne powodują, że w tej dziedzinie konieczne jest aktualizowanie posiadanej wiedzy i przyswajanie nowych informacji co jakiś czas.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, aby bezpiecznie wykonywać pracę, wszystkie uprawnienia należy odnawiać co 5 lat, niezależnie od tego czy posiadamy tzw. uprawnienia SEP do 1 kV, czy powyżej 1 kV.