Spis treści
Jakie są wymagania do uzyskania uprawnień UDT na wózki widłowe?
Wózki widłowe są nieocenionym narzędziem w logistyce i magazynowaniu, stanowiąc kluczowy element w procesie transportu i składowania towarów. Aby móc pracować jako operator wózka, należy zdobyć odpowiednie uprawnienia operatora, spełniając szereg wymogów formalnych i zdrowotnych.
Osoby zainteresowane pracą na stanowisku operatora wózka widłowego muszą spełnić określone kryteria, aby móc ubiegać się o uprawnienia. Oto podstawowe wymagania, które musi spełnić kandydat:
- wiek - kandydat musi mieć ukończone 18 lat,
- wykształcenie - należy posiadać co najmniej świadectwo ukończenia szkoły podstawowej,
- stan zdrowia - konieczne jest posiadanie zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego dobry, ogólny stan zdrowia.
Dalsze kroki obejmujÄ…:
- szkolenie - ukończenie kursu operatora wózka widłowego w akredytowanym ośrodku szkoleniowym,
- egzamin - uczestnictwo w egzaminie państwowym przed komisją powołaną przez Urząd Dozoru Technicznego, który składa się z części: praktycznej i teoretycznej.
Nie każdy może jednak przystąpić do kursu na operatora tego typu urządzenia. Z uwagi na wymagania dotyczące bezpieczeństwa, kursu nie mogą ukończyć osoby z:
- poważnymi wadami słuchu - operator wózka widłowego musi być w stanie usłyszeć sygnały ostrzegawcze i inne dźwięki w środowisku pracy,
- poważnymi wadami wzroku - konieczna jest dobra ocena odległości i zdolność do dostrzegania innych osób oraz maszyn w otoczeniu,
- chorobami wpływającymi na bezpieczeństwo - takimi jak problemy z koordynacją psychoruchową czy epilepsja,
- ograniczeniami funkcji poznawczych i deficytami psychicznymi - operator wózka powinien mieć dobrą koncentrację, umiejętność radzenia sobie ze stresem oraz zdolność szybkiej oceny sytuacji.
Spełnienie tych wymogów jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa w pracy z wózkami widłowymi i efektywnego zarządzania nimi.
Jak zdobyć uprawnienia na wózki widłowe?
Aby uzyskać uprawnienia do operowania wózkami widłowymi, należy najpierw ukończyć kurs, który obejmuje zarówno część teoretyczną, jak i praktyczną, organizowany przez odpowiednie instytucje szkoleniowe. Po zakończeniu kursu konieczne jest przystąpienie do państwowego egzaminu na wózki, który przeprowadza Urząd Dozoru.
Jak wygląda kurs na wózki widłowe?
Kurs na wózki widłowe to zdecydowanie jedno z najczęściej wybieranych szkoleń dla operatorów urządzeń transportu bliskiego. Nic dziwnego, zważywszy na liczne możliwości zawodowe, jakie oferują uprawnienia operatora wózków jezdniowych.
Zazwyczaj szkolenie trwa trzy dni, z czego dwa dni są poświęcone teorii, a jeden dzień zajęciom praktycznym. Teoretyczna część kursu może być prowadzona w formie wykładów stacjonarnych, online (na żywo z prowadzącym) lub poprzez e-learning. W trakcie zajęć omawiane są przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP), budowa wózków oraz procedury postępowania w różnych sytuacjach.
Część praktyczna kursu polega na nauce obsługi wózka, gdzie każdy uczestnik indywidualnie wykonuje zadania wyznaczone przez instruktora. W przypadku, gdy uczestnik potrzebuje dodatkowego czasu na doskonalenie umiejętności praktycznych, wiele firm szkoleniowych wydłuża czas zajęć, aby zapewnić pełne przygotowanie. Należy jednak pamiętać, że czas trwania i forma szkolenia mogą się różnić w zależności od wybranego ośrodka.
Przygotowując się do egzaminu, warto szczegółowo zapoznać się z materiałami przekazanymi przez firmę szkoleniową, co jest kluczowe dla uzyskania dobrej oceny z teorii.
Jak wyglÄ…da egzamin?
Egzamin składa się z dwóch części:
- teoretycznej - jest to test jednokrotnego wyboru, który może mieć formę pisemną lub elektroniczną. Dotyczy zagadnień związanych z odpowiednią kategorią wózków,
- praktycznej - trwa około godziny i składa się z dwóch segmentów. Aby ją zdać, należy poprawnie wykonać wszystkie zadania i manewry przed komisją Urzędu Dozoru Technicznego.
Po pomyślnym zdaniu obu części egzaminu przyznawane są uprawnienia.
Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem: Test na wózki widłowe 2025
Jakie wyróżnia się kategorie uprawnień do obsługi wózków widłowych?
Do 1 czerwca 2019 roku obowiązywały uprawnienia na wózki w trzech kategoriach: I WJO, II WJO i III WJO. Każda z tych kategorii uprawnień odpowiadała różnym typom wózków, które operator mógł obsługiwać, różniąc się głównie rodzajem i zastosowaniem sprzętu. Oto jak wyglądały poszczególne kategorie:
- kategoria I WJO - uprawnienia tej kategorii były potrzebne do wszystkich typów wózków ze zmiennym wysięgiem, w tym podnoszących operatora wraz z ładunkiem,
- kategoria II WJO - ta kategoria obejmowała wózki z napędem silnikowym, z wyjątkiem wózków specjalizowanych,
- kategoria III WJO - dotyczyła wózków prowadzonych ręcznie oraz zdalnie sterowanych.
Jakie rodzaje uprawnień na wózki widłowe obowiązują aktualnie?
Po nowelizacji ustawy zaszła istotna zmiana w klasyfikacji uprawnień. Zamiast trzech oddzielnych kategorii, wprowadzono dwa główne typy uprawnień:
- wózki jezdniowe podnośnikowe, z wyłączeniem specjalizowanych - pozwala na obsługę wszystkich typów wózków podnośnikowych bez ograniczeń co do wysokości podnoszenia czy maksymalnego tonażu. Obejmuje również wózki podnośnikowe prowadzone ręcznie i zdalnie sterowane,
- wózki podnośnikowe specjalizowane - uprawnia do operowania wózkami podnośnikowymi wszystkich typów, w tym wózkami specjalistycznymi, które mogą wymagać dodatkowych umiejętności i wiedzy ze względu na ich specyficzne funkcje i konstrukcję.
Wybór odpowiedniego typu uprawnień powinien być dostosowany do charakterystyki zadań wykonywanych na danym stanowisku oraz rodzaju wózków wykorzystywanych w danej firmie.
Jak długo ważne są uprawnienia do obsługi wózków widłowych?
Przed nowelizacją ustawy o dozorze technicznym, która weszła w życie 1 czerwca 2019 roku, certyfikaty do obsługi wózków oraz zezwolenia na konserwację pojazdów były ważne bezterminowo.
Obecnie, wszystkie certyfikaty kwalifikacyjne wydawane przez Urząd Dozoru mają ograniczony okres aktualności, który wynosi od 5 do 10 lat, w zależności od rodzaju pojazdów, do których się odnoszą.
Jakich urządzeń dotyczy 5-letni okres ważności na obsługę?
Pięcioletni okres ważności uprawnień obejmuje wózki unoszące z napędem mechanicznym, wyposażone w wysięgnik lub umożliwiające unoszenie operatora razem z ładunkiem. Ten termin dotyczy również urządzeń technicznych takich jak:
- Å‚adowarki teleskopowe,
- wózki z funkcją unoszenia operatora i ładunku,
- podesty ruchome przejezdne,
- suwnice, wciągniki i wciągarki (zarówno ogólnego, jak i specjalnego przeznaczenia),
- żurawie samojezdne, wieżowe, szybkomontujące, pokładowe, pływające, szynowe, kolejowe oraz zamontowane na pojazdach kolejowych.
Jakich urządzeń dotyczy 10-letni okres ważności na obsługę?
Dziesięcioletni okres aktualności dokumentów UDT odnosi się do wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia, które nie posiadają wysięgnika i nie umożliwiają unoszenia operatora razem z ładunkiem. Ten czas dotyczy również urządzeń technicznych takich jak:
- wózki wysokiego składowania,
- wózki z siedziskiem,
- wózki podestowe,
- wózki prowadzone,
- podesty ruchome stacjonarne, wiszÄ…ce, masztowe, na pojazdach kolejowych,
- układnice,
- wyciÄ…gi towarowe,
- suwnice, wciągniki i wciągarki (przeznaczenia ogólnego),
- żurawie stacjonarne, przewoźne i przenośne.
Jak przedłużyć posiadane uprawnienia UDT na wózki?
W sytuacji, gdy zbliża się koniec okresu obowiązywania zaświadczenia kwalifikacyjnego wydanego przez UDT, można bezpłatnie przedłużyć uprawnienia. Procedura ta wymaga złożenia wniosku przez osobę posiadającą licencję operatora wózka widłowego, który musi być dostarczony nie później niż 3 miesiące przed wygaśnięciem dokumentu.
Aby przedłużyć uprawnienia na wózki, należy złożyć w formie pisemnej lub elektronicznej:
- podanie o przedłużenie ważności zaświadczenia - dokument powinien zawierać dane operatora oraz numer dotychczasowego zaświadczenia,
- oświadczenie o aktywnym wykonywaniu obsługi urządzeń przez co najmniej 3 lata w ciągu ostatnich 5 lat.
Warto podkreślić, że w przypadku bezterminowych uprawnień nie ma potrzeby ponownego przystępowania do egzaminu UDT.
Proces przedłużania licencji jest taki sam jak w przypadku dokumentów z określoną datą ważności. Wnioski o przedłużenie kwalifikacji można było składać do UDT do 2 października 2023 roku. W przypadku nieprzedłożenia odpowiednich dokumentów w terminie, konieczne jest ponowne ukończenie kursu i zdanie egzaminu.
Osoby, które posiadały bezterminowe zezwolenia UDT, ale nie złożyły wniosku o ich przedłużenie, utraciły ich czas obowiązywania z końcem 2023 roku.
Czy uprawnienia operatora wózków widłowych są uznawane za granicą?
Mimo, że zaświadczenie kwalifikacyjne wydane przez Urząd Dozoru Technicznego jest ważne tylko na terenie Polski, inne kraje mogą uznawać polskie certyfikaty i kwalifikacje.
Procedury uznawania tych kwalifikacji mogą się różnić w zależności od kraju. Poza granicami Polski obowiązują przepisy krajowe danego państwa lub dyrektywa 2005/36/WE z 7 września 2005 r. dotycząca uznawania kwalifikacji zawodowych.
Przepisy dotyczÄ…ce wzajemnego uznawania kwalifikacji obowiÄ…zujÄ… w:
- krajach członkowskich Unii Europejskiej,
- państwach członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) i Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Norwegia, Liechtenstein),
- Konfederacji Szwajcarskiej.
We wszystkich tych krajach istnieją specjalne Punkty Kontaktowe, które dostarczają szczegółowych informacji na temat obowiązujących przepisów dotyczących transferu uprawnień.
Aby zwiększyć szanse na uzyskanie uprawnień w innym kraju, warto przetłumaczyć zaświadczenie kwalifikacyjne oraz program kursów, zawierający szczegółowy opis godzin praktyki i teorii, na język obcy. Jeśli forma lub liczba godzin zajęć praktycznych i teoretycznych nie będą wystarczające dla zagranicznego pracodawcy, może on wymagać od przyszłego pracownika dodatkowego szkolenia lub zdobycia dodatkowego certyfikatu.
Czy uprawnienia uzyskane w Wielkiej Brytanii są ważne w Polsce?
31 stycznia 2020 roku Wielka Brytania opuściła Unię Europejską, co wywołało wiele niejasności dotyczących uznawania kwalifikacji zawodowych zdobytych przez mieszkańców krajów UE w Wielkiej Brytanii. W 2022 roku Komisja Europejska przedstawiła nowe stanowisko w tej sprawie.
Zasady uznawania kwalifikacji zależą od daty ich uzyskania, czyli od tego, czy zostały one zdobyte przed, czy po wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Jeśli kwalifikacje zostały uzyskane przed 31 grudnia 2020 roku, kiedy Wielka Brytania była jeszcze częścią UE lub w okresie przejściowym zgodnie z umową o wystąpieniu, są one uznawane za dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe.
W takim przypadku obowiązują przepisy dyrektywy 2005/36/WE, co pozwala na składanie wniosków o uznanie tych kwalifikacji w systemach uznawania określonych w dyrektywie.
Natomiast kwalifikacje uzyskane po 1 stycznia 2021 roku traktowane są jako kwalifikacje z państw trzecich, zgodnie z dyrektywą 2005/36/WE. To oznacza, że ich uznawanie może być bardziej skomplikowane i podlegać innym procedurom.
Więcej informacji na temat uznawania kwalifikacji związanych z Brexitem można znaleźć na rządowej stronie brexit.gov.pl.
