Spis treści
- Kim jest przewoźnik?
- Przewoźnik - jakie dokumenty musi posiadać?
- Przewoźnik a odpowiedzialność za przewożony towar
- Typy przewoźników
- Przewoźnik drogowy – co przewozi i na jakich trasach?
- Wymogi wobec przewoźników drogowych
- Transport drogowy – na czym polega?
- Przewoźnik krajowy i międzynarodowy
- Przewoźnik - co przewozi?
Kim jest przewoźnik 2024?
Przewoźnik w 2024 zajmuje się wykonywaniem odpłatnych usług przewozowych na zlecenie. Funkcja transportowa przewoźnika pozwala wykonywać okazjonalne i regularne przewozy towarowe lub osobowe na krótkich oraz długich dystansach.
W ramach łańcucha dostaw przewoźnik zobowiązany jest odebrać ładunek od nadawcy i dostarczyć go bezpiecznie pod wyznaczony adres. Najczęściej transport wykonywany jest przez przewoźników drogowych, jednak w ramach działań logistycznych możemy spotkać również przewoźników kolejowych, lotniczych i morskich.
Za przewoźnika można uznać:
- osobę prywatną – przewoźnik drogowy jako kierowca samochodu, wynajmowany przez przedsiębiorstwo świadczące usługi transportowe. Kierowca jest głównym wykonawcą w całym procesie transportu, uprawniony jest do prowadzenia pojazdów i przewożenia towarów lub osób z punktu A do punktu B;
- instytucję publiczną lub zakład pracy – przewoźnik jako przedsiębiorstwo, które ma uprawnienia do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie transportu. W procesie transportu przewoźnik znajduje się pomiędzy adresatem a odbiorcą. Przewoźnik jako podmiot gospodarczy, za pomocą swojej floty pojazdów zobowiązuje się przewieźć osoby lub ładunek z punktu A do punktu B.
Stan zdrowia przewoźnika
Przewoźnik nie może mieć przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania zawodu kierowcy. Zarówno psychiczny, jak i fizyczny stan zdrowia kierowcy zawodowego musi pozwalać na prowadzenie pojazdów i przewożenie towarów lub osób.
Wszystkie niezbędne badania jak sprawdzenie stanu wzroku, słuchu, pracy serca koordynacji ruchowej, równowagi czy ocena zachowania w trudnych sytuacjach, muszą zostać wykonane jeszcze przed uzyskaniem uprawnień.
Przewoźnik 2024 - jakie dokumenty musi posiadać?
Przewoźnik powinien posiadać wiele różnych dokumentów, które potwierdzają spełnianie przez niego określonych obowiązków. Niezbędna dokumentacja jest związana z działalnością firmy, potwierdzeniem uprawnień zatrudnionych kierowców oraz z transportowanymi ładunkami.
Dokumenty zawsze muszą być kompletne i na bieżąco uzupełniane, ponieważ jakiekolwiek braki w wymaganej dokumentacji mogą się skończyć karą nałożoną przez ITD. Część z niezbędnych dokumentów trzeba przechowywać w firmie, natomiast niektóre z nich należy przekazać kierowcy.
Dokumenty, które powinien mieć przy sobie kierowca pojazdu
Każdy kierowca wykonujący transport drogowy jest zobowiązany do posiadania kompletu dokumentów potrzebnych do okazania podczas kontroli drogowej. Kierowca powinien mieć w pojeździe przede wszystkim:
Dokumenty dotyczące kierowcy realizującego transport:
- prawo jazdy;
- karta kierowcy;
- świadectwo kierowcy;
- zaświadczenie kwalifikacyjne;
- świadectwo ukończenia szkolenia okresowego;
- ważne orzeczenia psychologiczne i lekarskie potwierdzające odpowiedni stan zdrowia;
- zaświadczenie o działalności kierowcy;
- informacje z tachografu lub wykresówki.
Dokumenty potwierdzające dostęp przewoźnika do rynku transportowego:
- licencja przedsiębiorstwa na wykonywanie transportu drogowego;
- wypis z oryginału zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego;
- wypis z oryginału licencji wspólnotowej.
Dokumenty dotyczące pojazdu:
- dowód zawarcia ubezpieczenia OC;
- dowód rejestracyjny;
- upoważnienie do wykorzystywania pojazdu wziętego w leasing;
- dowody potwierdzające wykonany przegląd techniczny;
- świadectwo dopuszczenia pojazdu w przypadku przewozu materiałów niebezpiecznych;
- certyfikat EURO w przypadku przewozów międzynarodowych;
- świadectwo powiatowego lekarza weterynarii, który zatwierdza pojazd w przypadku transportu żywych zwierząt.
Dokumenty związane z przewożonym ładunkiem:
- list przewozowy;
- świadectwo pochodzenia towaru, wydawane w kraju pochodzenia towaru;
- kwit wagowy;
- faktura VAT i dokument WZ.
Dokumenty odnoszące się do przewozów szczególnych
Kierowca będzie potrzebował jeszcze innych dokumentów poza podstawowymi, zawsze podczas wykonywania szczególnych rodzajów przewozów.
Dokumentacja obowiązująca kierowcę, który przewozi materiały niebezpieczne:
- dokument przewozowy (CMR zgodny z ADR);
- pisemne instrukcje postępowania dla kierowcy;
- świadectwo ADR (dokument uprawniający do przewozu towarów niebezpiecznych, potwierdzający odbyty kurs oraz zdany egzamin).
Dokumentacja obowiązująca kierowcę, wykonującego przewóz drogowy osób:
- wypis z zezwolenia wraz z obowiązującym rozkładem jazdy (przewozy regularne i regularne specjalne);
- zezwolenie lub formularz jazdy FZO (przewozy międzynarodowe wahadłowe lub okazjonalne);
- formularz jazdy FZO (międzynarodowe przewozy na własne potrzeby);
- oryginał lub kserokopia decyzji w sprawie odstępstwa od warunków określonych w zezwoleniu (odstąpienie od konieczności stosowania warunków zezwolenia na wykonywanie przewozów regularnych i przewozów regularnych specjalnych);
- kopia umowy na realizowany przewóz (w publicznym transporcie zbiorowym).
Dokumentacja obowiązująca kierowcę, wykonującego przewóz drogowy rzeczy:
- dokumenty związane z transportowanym ładunkiem;
- świadectwo ATP wymagane zgodnie z umową o międzynarodowych przewozach szybko psujących się towarów i artykułów żywnościowych oraz specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów;
- zezwolenia na nienormatywny przejazd (z ładunkiem lub bez ładunku, o masie, naciskach osi lub wymiarach przekraczających wielkości określone w przepisach);
- dokumenty niezbędne przy przewozie zwierząt (licencja kierowcy oraz dokumenty określające czas trwania transportu, właściciela oraz pochodzenie zwierząt);
- dokumenty niezbędne przy przewozie odpadów (potwierdzenie wpisu do rejestru);
- certyfikat stwierdzający spełnienie przez pojazd odpowiednich wymogów bezpieczeństwa oraz warunków dopuszczenia do ruchu;
- dokumenty związane z transgranicznym przemieszczaniem GMO;
- świadectwo fitosanitarne (eksport lub reeksport);
- deklaracja masy kontenera lub nadwozia wymiennego (transport intermodalny).
Dokumenty niezbędne na trasach międzynarodowych
Przewoźnik jest zobligowany do utrzymania wysokich standardów usług zarówno w ramach lokalnego prawodawstwa, jak i umów międzynarodowych. Przewozy oparte są o system licencji, które pozwalają na kursowanie po określonych drogach lub obszarach.
Kierowcy wykonujący transport poza granicami kraju są zobowiązani do posiadania odpowiednich zezwoleń wymaganych w międzynarodowym transporcie drogowym.
Dokumentacja obowiązująca w przewozach na trasach międzynarodowych:
- zezwolenie na wykonywanie transportu międzynarodowego;
- licencję na międzynarodowy transport drogowy;
- list przewozowy CMR;
- karnety TIR oraz ATA;
- świadectwo kierowcy (w przypadku gdy nie jest obywatelem państwa należącego do UE);
- zezwolenie EKMT;
- zezwolenie na przewóz kabotażowy.
W zależności od kraju dokumenty przewoźnika delegowanego do pracy w innym państwie mogą obejmować również:
- ważne zaświadczenie oddelegowania / poświadczenie zgłoszenia delegacji;
- umowa o pracę przetłumaczona na język urzędowy danego kraju;
- zaświadczenie ZUS A1;
- potwierdzenie minimalnej stawki godzinowej (paski wynagrodzeń, MiLoG);
- wykaz dni wolnych lub urlopów (zapisy czasu pracy, indywidualna książeczka kontroli);
- kopia poświadczenia ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (kabotaż).
Dokumenty związane z aktami pracowniczymi przechowywane w firmie transportowej
Reszta dokumentów może znajdować się w firmie, a przewoźnik jest zobowiązany do ich przechowywania i prowadzenia przejrzystej dokumentacji firmowej.
Informacje o dokumentach, jakimi musi dysponować firma w razie kontroli, określone są w ustawie o transporcie drogowym. Podczas kontroli sprawdzane są także dokumenty potwierdzające dostęp do rynku transportowego oraz akta pracownicze.
Dokumenty, które należy przechowywać w firmie transportowej:
- certyfikat kompetencji zawodowych;
- licencję i zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego;
- polisy OC pojazdów;
- spis samochodów używanych w transporcie;
- wydruki danych z tachografu i karty kierowcy;
- wykresówki;
- pliki danych z cyfrowego tachografu i karty kierowcy;
- inne dokumenty pozwalające zweryfikować czas pracy i rodzaj wykonywanych zadań;
- protokoły i dokumenty z wynikami kontroli w siedzibie firmy;
- dokumenty z kontroli drogowych.
Dokumenty powiązane z aktami pracowniczymi:
- umowy z kierowcami;
- zaświadczenia ukończenia kwalifikacji;
- zaświadczenia o ukończeniu szkoleń okresowych;
- wypisy ze świadectw;
- warunki wynagrodzenia;
- odpisy orzeczeń psychologicznych i lekarskich;
- zaświadczenia o braku zatrudnienia u innego pracodawcy;
- kserokopie praw jazdy.
Przewoźnik a odpowiedzialność za przewożony towar
Reguły odpowiedzialności przewoźnika w 2024 roku za przewożony towar zawarte są zarówno w prawie krajowym (Ustawa Prawo Przewozowe), jak i w prawie międzynarodowym (konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów).
Ustawa Prawo Przewozowe
Zgodnie z ustawą przewoźnik ma obowiązek użyć środków transportu adekwatnych dla danego przewozu. Jeżeli rodzaj transportu zostanie nieodpowiednio dobrany, w wyniku czego dojdzie do szkody, przewoźnik ponosi odpowiedzialność.
Przewoźnik może posiadać swoje własne regulaminy określające warunki wykonywania przewozów. Jednakże postanowienia regulaminów wewnętrznych przewoźnika nie mogą być sprzeczne z postanowieniami ustawy.
Wszystkie niezbędne do prawidłowego wykonania przewozu informacje są przekazywane przewoźnikowi w formie listu przewozowego. Dokument ten jest dowodem zawarcia umowy przewozu, potwierdza jej treść i jest potrzebny w przypadku reklamacji usług przewoźnika.
Przewóz może być wykonywany przez kilku przewoźników w ramach jednej umowy przewozu i jednego listu przewozowego. Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za wszystkich swoich pracowników i podwykonawców tak samo, jak za siebie.
Przy wykonywaniu przewozu osób przewoźnik odpowiada za rzeczy przewożone przez podróżnego jak za przesyłkę, a także za szkodę, jaką podróżny poniósł wskutek opóźnionego lub przedwczesnego odjazdu oraz odwołania regularnie kursującego środka transportu.
Odpowiedzialność przewoźnika z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przewozu osób ogranicza się jednak do sytuacji, w których szkoda powstała z winy umyślnej albo rażącego niedbalstwa przewoźnika.
Zgodnie z prawem przewozowym obowiązującym w Polsce przewoźnik ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek oraz uszkodzenie przesyłki powstałe od momentu przyjęcia jej do przewozu aż do chwili jej wydania, a także za opóźnienie w przewozie przesyłki.
Przewoźnik może uwolnić się od odpowiedzialności, jeżeli udowodni, że utrata, ubytek, uszkodzenie albo opóźnienie w przewozie niewywołane były jego winą tylko powstały z:
- przyczyny występującej po stronie nadawcy lub odbiorcy (np. brak właściwego opakowania, wybór niewłaściwego środka transportu do przewozu danego towaru);
- z winy właściwości towaru i jego specyficznych cech fizykochemicznych oraz biologicznych (np. cechy prowadzące do szybkiego psucia i zmniejszenia wartości towaru);
- wskutek siły wyższej, czyli nadzwyczajnego zdarzenia zewnętrznego, trudnego do przewidzenia, którego skutkom nie można zapobiec. Zdarzenie to może przybrać postać zjawisk przyrodniczych (np. klęski żywiołowe, nadzwyczajne dla pory roku lub danego obszaru warunki atmosferyczne), zaburzeń życia zbiorowego (np. strajki, zamieszki, działania zbrojne) lub działań ze strony władzy (np. blokada granic, zakaz importu).
Przewoźnik może również odmówić przyjęcia do przewozu rzeczy, których stan jest wadliwy lub opakowanie niedostateczne albo niemających wymaganego opakowania. Ponieważ do obowiązku nadawcy należy oddanie przewoźnikowi rzeczy w stanie umożliwiającym ich prawidłowy przewóz oraz wydanie towarów bez ubytku i uszkodzenia.
Według prawa krajowego przewoźnik jest zwolniony z odpowiedzialności z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przewozu przesyłek, jeżeli utrata, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstały co najmniej z jednej z następujących przyczyn:
- nadanie pod nazwą niezgodną z rzeczywistością, nieścisłą lub niedostateczną rzeczy wyłączonych z przewozu, lub przewożonych na warunkach szczególnych albo niezachowanie przez nadawcę tych warunków (np. podczas przewozu leków lub materiałów biotechnologicznych);
- brak, niedostateczność lub wadliwość opakowania rzeczy, narażonych w tych warunkach na szkodę wskutek ich naturalnych właściwości (np. niewłaściwe zabezpieczenie towarów wykonanych ze szkła);
- szczególna podatność rzeczy na szkodę wskutek wad lub naturalnych właściwości (np. przewóz owoców lub szkła);
- nieprawidłowe ładowanie, rozmieszczanie lub wyładowywanie rzeczy przez nadawcę albo odbiorcę;
- przewóz przesyłek, które zgodnie z przepisami lub umową powinny być dozorowane, jeżeli szkoda powstała z przyczyn, którym miał zapobiec wyznaczony przez nadawcę dozorca (np. przewóz materiałów promieniotwórczych, broni, amunicji).
Jeżeli przewoźnik udowodni, że utrata, ubytek lub uszkodzenie powstały wskutek co najmniej jednej z tych przyczyn uważa się, że szkoda nie wynikła. Jeżeli szkoda powstała tylko częściowo z winy przewoźnika, odpowiedzialność za szkodę ogranicza się do zakresu, w jakim okoliczności przewozu przyczyniły się do jej powstania.
Uwolnienie się od odpowiedzialności przewoźnika może mieć miejsce również przy dostarczeniu towarów bez śladów naruszenia. Ponieważ przewoźnik nie odpowiada za ubytek przesyłki, która:
- przy nadaniu nie miała sprawdzonej masy i liczby sztuk, jeżeli dostarczy ją bez śladu naruszenia, a sprawdzenie parametrów nie należało do obowiązku przewoźnika;
- dotarła do miejsca przeznaczenia z nienaruszonymi plombami założonymi przez nadawcę (w przypadku przewozu w zamkniętym środku transportowym).
W niektórych przewożonych materiałach samoistnie powstają ubytki z powodu właściwości fizykochemicznych (np. rudy metali, cement, paliwa stałe). Odpowiedzialność przewoźnika przy ubytkach naturalnych przesyłki ogranicza się tylko do części ubytku, która przewyższa normy ustalone zgodnie z obowiązującymi przepisami lub zwyczajowo przyjęte. Chyba że szkoda nie powstała z przyczyn uzasadniających zastosowanie norm dopuszczalnego ubytku.
Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)
Zgodnie z międzynarodową konwencją CMR przewoźnik podczas wykonywania przewozów drogowych w celach zarobkowych odpowiada za całkowite lub częściowe zaginięcie towaru oraz za jego uszkodzenie, które nastąpiło w czasie między przyjęciem towaru a jego wydaniem, jak również za opóźnienie dostawy.
Odpowiedzialność odszkodowawcza na gruncie tego przepisu istnieje, gdy łącznie spełnione zostaną 3 kryteria:
- wystąpienie określonego zdarzenia, które uzasadnia powstanie odpowiedzialności (np. opóźnienie w dostawie towaru);
- zaistnienie szkody z tego tytułu (np. częściowe zepsucie się transportowanej żywności);
- związek przyczynowo – skutkowy pomiędzy zdarzeniem a szkodą.
Przewoźnik nie odpowiada za zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie, gdy spowodowane zostały:
- winą osoby uprawnionej (np. nadawcy);
- zleceniem osoby uprawnionej niewynikającym z winy przewoźnika;
- wadą własną towaru;
- okolicznościami, których przewoźnik nie mógł uniknąć i których następstwom nie mógł zapobiec.
Udowodnienie, że zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie zostało spowodowane jedną z powyższych przyczyn ciąży na przewoźniku.
Przewoźnik jest zwolniony od odpowiedzialności także, wtedy gdy zaginięcie albo uszkodzenie towaru powstało ze szczególnego niebezpieczeństwa będącego skutkiem jednej lub kilku następujących przyczyn:
- użycie pojazdów otwartych i nieprzykrytych opończą, gdy to użycie było wyraźnie uzgodnione i zaznaczone w liście przewozowym;
- brak lub wadliwe opakowanie, jeśli towary, ze względu na swe naturalne właściwości narażone są na zaginięcie lub uszkodzenie;
- manipulowanie, ładowanie, rozmieszczenie lub wyładowanie towaru przez nadawcę bądź przez odbiorcę albo przez osoby działające na rachunek nadawcy, bądź odbiorcy;
- naturalne właściwości niektórych towarów, mogące powodować całkowite lub częściowe ich zaginięcie albo uszkodzenie (normalny ubytek, połamanie, korozja, samoistne wewnętrzne zepsucie, wyschnięcie, wyciek, działanie szkodników);
- niedostateczność lub wadliwość cech albo numerów na sztukach przesyłki;
- transport żywych zwierząt.
Przewoźnik jest zobowiązany do sprawdzenia przed przewozem:
- zapisów w liście przewozowym dotyczących ilości, cech i numerów transportowanego towaru;
- widocznego stanu przyjmowanego do przewozu towaru i jego opakowania;
- ilości towaru (jeśli tak określono w umowie lub liście przewozowym).
Typy przewoźników 2024
Przewoźnik jest podmiotem gospodarczym, który odpłatnie i przy pomocy swojej floty pojazdów zobowiązuje się przewieźć osoby lub ładunek z jednego miejsca na drugi. W całym procesie transportu przewoźnik pojawia się pomiędzy adresatem a odbiorcą.
Ze względu na rodzaj przewozu można podzielić przewoźników na:
- przewoźnicy osób;
- przewoźnicy towarów.
Przewoźnicy działają na trasach krajowych i międzynarodowych, a ich usługi są regulowane przez instytucje, stowarzyszenia oraz organizacje, zajmujące się wprowadzeniem jednolitych standardów rynku transportowego.
Przewoźnik w ramach swojej działalności wykonuje transport, czyli wszystkie czynności, które powodują fizyczne przemieszczenie dóbr materialnych z jednego miejsca do drugiego. Cały proces transportu może wyglądać różnie w zależności, jaki środek transportu został wykorzystany.
W ramach działań logistycznych można wyróżnić przewoźników:
- kolejowych – przedsiębiorcy posiadający licencję na wykonywanie przewozów przy wykorzystaniu infrastruktury kolei i kolei wąskotorowej;
- drogowych– przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na wykonywanie przewozów przy wykorzystaniu infrastruktury drogowej;
- lotniczych – przedsiębiorcy posiadający koncesję na wykonywanie transportu lotniczego;
- morskich – przedsiębiorcy wykonujący transport drogą morską;
- śródlądowych – przedsiębiorcy wykonujący transport rzekami i kanałami pomiędzy portami rzecznymi.
Przewoźnik drogowy 2024 – co przewozi i na jakich trasach?
Przewoźnik drogowy to osoba fizyczna lub przedsiębiorstwo transportowe uprawnione do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego. Przewoźnik drogowy zajmuje się transportem ładunków i pasażerów po drogach lądowych pojazdami kołowymi takimi jak samochody, ciężarówki i busy.
Gałąź transportu drogowego posiada najbardziej rozbudowaną sieć dróg, a w krajach UE transport samochodowy odpowiada za 45,6% przewozów. Przewóz pasażerów, transport ładunków oraz pośredniczenie w przewozie towarów może być realizowane przez przewoźnika zarówno na trasach krajowych, jak i międzynarodowych.
Wymogi wobec przewoźników drogowych 2024
Wykonywanie usług transportowych podlega ścisłym regulacjom prawnym, wymaga spełnienia niezbędnych warunków oraz posiadania odpowiednich uprawnień i licencji. Aby wykonywać zawód przewoźnika, zarówno w kraju, jak i za granicą niezbędne jest prowadzenie zarejestrowanej działalności gospodarczej.
Przewoźnik prowadzący działalność gospodarczą w zakresie transportu krajowego ma obowiązek posiadać certyfikat kompetencji zawodowych. Natomiast wykonywanie transportu poza granicami kraju wymaga posiadanie licencji wspólnotowej.
Przewoźnik drogowy jako podmiot gospodarczy powinien utrzymywać wysoki standard swoich usług, posiadać wymagane licencje na przejazd po określonych trasach oraz przestrzegać lokalnych praw i umów międzynarodowych.
Przewoźnik rozumiany jako kierowca ma obowiązek posiadać uprawnienia do prowadzenia pojazdów, którym wykonuje przewozy, mieć potwierdzone kwalifikacje oraz ukończyć wymagane szkolenia okresowe, a także dysponować dobrym zdrowiem umożliwiającym wykonywanie zawodu kierowcy.
Transport drogowy – na czym polega?
Transport drogowy to przewóz towarów lub osób z punkt A do punktu B przez przewoźników drogowych. Odbywa się po drogach lądowych z wykorzystaniem floty pojazdów kołowych. Transportu drogowego używa się w większości operacji logistycznych, może służyć również w celu dowozu do innych gałęzi transportu.
Transport samochodowy jest najczęstszym rozwiązaniem stosowanym przez przedsiębiorstwa świadczące usługi transportowe. Gałąź transportu drogowego jest tak chętnie wybierana, ze względu na najbardziej rozwiniętą infrastrukturę drogową. Rozbudowana sieć dróg krajowych i autostrad umożliwia dostarczenie niemal każdego towaru wprost do rąk odbiorcy, a pasażerów bezpośrednio na miejsce przeznaczenia.
Rodzaje transportu drogowego:
- transport regularny – publiczny przewóz osób wraz z bagażem przy zachowaniu przerw czasowych odbywający się na konkretnych trasach;
- transport regularny specjalny – niepubliczny przewóz drogowy określonej liczby osób;
- transport wahadłowy – wielokrotny przewóz zorganizowanych grup osób w obie strony;
- transport okazjonalny – specjalny rodzaj przewozu niebędący przewozem regularnym, regularnym specjalnym ani wahadłowym;
- transport kabotażowy – wykonywanie zarobkowego transportu pojazdem samochodowym, który posiada rejestrację za granicą lub przez przedsiębiorcę mającego siedzibę w innym kraju.
Transport drogowy można również podzielić na:
- transport krajowy;
- transport międzynarodowy;
- transport dedykowany – przewóz przesyłek zajmujących całą przestrzeń ładunkową, dla jednego zleceniodawcy.
- transport drobnicowy – przewóz przesyłek pochodzących od różnych zleceniodawców, z jednego miejsca nadania, umożliwiający swobodne zarządzanie przestrzenią ładunkową.
- transport w doładowaniu – przewóz przesyłek pochodzących od zleceniodawców, z różnych miejsc nadania, możliwy, gdy w samochodzie dostępna jest wolna przestrzeń ładunkowa;
- transport bezpośredni – przewóz od nadawcy do odbiorcy bez przeładunku towarów i zmiany środka transportu;
- transport kombinowany – przewóz z wykorzystaniem więcej niż jednej gałęzi transportu;
- zarobkowy (firmy świadczące usługi transportu);
- niezarobkowy (przewóz na potrzeby własne).
Przewoźnik krajowy i międzynarodowy
Usługi świadczone przez przewoźnika mogą mieć zasięg zarówno krajowy, jak i międzynarodowy. Transport krajowy w całości odbywa się w granicach państwa i wykorzystuje się w nim pojazdy samochodowe zarejestrowane w kraju. Natomiast międzynarodowy transport może się odbywać zarówno na terenie kraju, jak i poza jego granicami.
Przewoźnik krajowy
Przewoźnik krajowy – podmiot gospodarczy prowadzący działalność w zakresie transportu na trasach krajowych. Zobowiązany jest do posiadania certyfikatu kompetencji zawodowych (dokument potwierdzający zdolność przedsiębiorcy do świadczenia usług transportowych).
Przewóz osób bądź rzeczy odbywa się odpowiednio dobranymi pojazdami samochodowymi lub zespołami pojazdów zarejestrowanymi w kraju. Miejsce rozpoczęcia przewozu, cała trasa jazdy i punkt zakończenia podróży muszą znajdować się na terytorium kraju.
Przewoźnik międzynarodowy
Przewoźnik międzynarodowy – podmiot gospodarczy prowadzący działalność w zakresie transportu na trasach krajowych i zagranicznych. Zobowiązany jest do posiadania licencji na transport międzynarodowy (dokument wydawany na podstawie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego).
Przewóz osób bądź rzeczy odbywa się odpowiednio dobranymi pojazdami samochodowymi lub zespołami pojazdów między miejscem początkowym i docelowym z przekroczeniem granicy kraju.
Przewóz towarów przez członków Unii Europejskiej do innego państwa członkowskiego to transport wewnątrzwspólnotowy i nie jest uznawany za transport międzynarodowy.
Transport międzynarodowy to przemieszczanie się ładunków:
- z miejsca nadania znajdującego się na terytorium kraju członkowskiego do miejsca przyjazdu poza terytorium UE;
- z miejsca wyjazdu znajdującego się poza terytorium UE do miejsca przyjazdu na terytorium kraju członkowskiego;
- z miejsca wyjazdu do miejsca przyjazdu poza terytorium UE, jeśli trasa na pewnym odcinku przebiega przez terytorium kraju członkowskiego (tranzyt);
- z miejsca wyjazdu na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju przewoźnika do miejsca przyjazdu poza terytorium UE;
- z miejsca wyjazdu poza terytorium UE do miejsca przyjazdu na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju przewoźnika, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium tego kraju.
Przewoźnik 2024 - co przewozi?
Przewoźnik w 2024 może wykonywać działalność polegającą na przewozie indywidualnych pasażerów lub transportować i pośredniczyć w przewozie ładunków takich jak:
- materiały budowlane;
- żywy inwentarz;
- towary mrożone lub chłodzone;
- towary ciężkie;
- towary masowe;
- towary niebezpieczne;
- mleko;
- samochody;
- odpady i materiały wtórne;
- bagaże pasażerskie;
- przesyłki.
Przewoźnik od 2,5 do 3,5 tony
Dotychczas przewoźnik wykonujący transport lekki wykorzystujący do przewozów pojazdy o DMC od 2,5 do 3,5 tony nie potrzebował zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika (w przypadku transportu krajowego) oraz licencji wspólnotowej (w przypadku transportu międzynarodowego i na terenie UE).
Zgodnie z zapisami zawartymi w Pakiecie Mobilności od 20 maja 2022 roku przedsiębiorców, wykorzystujących do pracy na europejskich trasach samochody o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, obejmie obowiązek spełnienia wymogów zawodu przewoźnika drogowego oraz uzyskania licencji wspólnotowej.
Zmiana przepisów nie dotyczy jednak przewozu osób, w tym przypadku nie będą wymagane żadne nowe dokumenty lub pozwolenia. Pod warunkiem że transport będzie odbywał się przy pomocy busa przewożącego nie więcej, niż 9 osób a DMC pojazdu nie przekroczy 3,5 tony.
Przewoźnik 2024 – ładunki powyżej 3,5 tony
Firmy, świadczące usługę transportu ciężkiego wykorzystujące samochody o masie powyżej 3,5 tony mają obowiązek posiadać zezwolenie na wykonywanie pracy przewoźnika na transport krajowy i licencję wspólnotową w przypadku wykonywania transportu międzynarodowego.
Aby móc przewozić ładunki powyżej 3,5 tony, kierowca powinien być właścicielem ważnego dokumentu prawa jazdy odpowiedniej kategorii, mieć zdany egzamin i dysponować certyfikatem kompetencji zawodowych.
Kierowca samochodu ciężarowego powinien również regularnie sprawdzać swój stan zdrowia i poszerzać kwalifikacje zawodowe o odpowiednie kursy i szkolenia.
Przewoźnik ładunków nienormatywnych
Materiały niebezpieczne to przedmioty lub substancje mogące zagrażać zdrowiu i życiu, a także szkodliwie oddziałujące na środowisko naturalne, w przypadku ich niezamierzonego uwolnienia.
Kierowca odpowiedzialny za przewóz materiałów niebezpiecznych powinien posiadać odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia. Potwierdzeniem spełnienia wymogów ustawowych przez kierowcę (ukończone 21 lat, odbycie szkolenia i zdanie egzaminu ADR) jest zaświadczenie ADR.
Przewoźnik zajmujący się transportem ładunków niebezpiecznych ma obowiązek wyznaczyć doradcę ds. bezpieczeństwa w przewozie towarów niebezpiecznych oraz odpowiednio wyposażyć i oznaczyć pojazdy stosowane do przewozu.
Przewoźnik zwierząt
Transportować w celach komercyjnych zwierzęta domowe nieparzystokopytne lub gatunki bydła, owiec, kóz, świń lub drób, mogą wyłącznie przewoźnicy posiadający zezwolenie oraz licencję na przewóz zwierząt.
Przedsiębiorca może transportować w celu pośrednio i bezpośrednio związanym z zarobkiem zwierząt:
- do rzeźni;
- na targi;
- do miejsc gromadzenia zwierząt;
- gospodarstw;
- punktów skupu;
- punktów kopulacyjnych;
- na wystawy, pokazy i konkursy;
- do schronisk dla zwierząt bezdomnych;
- do ogrodów zoologicznych;
- do laboratoriów.
W przypadku transportowania żywych zwierząt przewoźnik jest zobowiązany przestrzegać licznych przepisów oraz rozporządzeń. Normy te szczegółowo opisują warunki transportu zwierząt, dopuszczalny czas przewozu oraz konstrukcję środków transportu.
Przewoźnik odpowiada za dobrostan przewożonych zwierząt, podczas transportu powinien zapewnić zwierzętom bezpieczne i humanitarne warunki.