Spis treści
Od kiedy obowiązuje terminowe prawo jazdy?
W Polsce przez długi czas obowiązywało bezterminowe prawo jazdy, co oznaczało, że dokument ten nie wymagał regularnej wymiany ani odnawiania. Jednakże, w 2013 roku wprowadzono istotne zmiany w przepisach dotyczących wydawania prawa jazdy.
Pomimo wprowadzenia nowych przepisów, nadal istnieje znaczna liczba kierowców, którzy posiadają prawo jazdy wydane przed 2013 rokiem. Ich dokumenty były wydawane na czas nieokreślony, co oznaczało, że formalnie nie miały daty ważności. Są to osoby, które uzyskały swoje uprawnienia przed wprowadzeniem nowych regulacji.
Zgodnie z nowymi przepisami, nawet kierowcy z bezterminowym prawem jazdy będą musieli je wymienić. Proces ten został rozłożony na kilka lat, aby uniknąć nadmiernego obciążenia administracji. Wymiana bezterminowych praw jazdy na dokumenty z określonym terminem ważności nastąpi w okresie od 2028 do 2033 roku. Po tym czasie każdy kierowca będzie dysponował prawem jazdy z określonym terminem ważności.
Jak długo ważne jest prawo jazdy?
O tym, na jak długo wydawane jest prawo jazdy, decyduje lekarz, który ocenia stan zdrowia kandydata na kierowcę. Lekarz ten wystawia zaświadczenie o braku przeciwwskazań do kierowania pojazdami, co stanowi podstawę do wydania uprawnień. W praktyce oznacza to, że czas ważności prawa jazdy jest uzależniony od stanu zdrowia kierowcy, który jest oceniany podczas badania lekarskiego.
W przypadku niektórych schorzeń, takich jak wady wzroku, problemy kardiologiczne, neurologiczne czy psychiczne, lekarz może zdecydować o wydaniu uprawnień na krótszy okres. Na przykład, osoby z poważnymi wadami wzroku mogą otrzymać prawo jazdy na okres krótszy niż standardowe 15 lat. Po upływie tego okresu konieczne jest ponowne przeprowadzenie badań lekarskich, aby upewnić się, że kierowca nadal spełnia wymagania zdrowotne.
Jeśli jednak kandydat na kierowcę nie ma żadnych przeciwwskazań zdrowotnych, według obecnie obowiązujących przepisów, prawo jazdy może zostać wydane maksymalnie na 15 lat. Jest to standardowy okres ważności prawa jazdy dla większości kategorii, takich jak kategoria B, uprawniająca do prowadzenia pojazdów takich jak samochody osobowe.
W przypadku kierowców zawodowych, którzy posiadają kategorie takie jak C, C1, C1+E, C+E (uprawniające do kierowania pojazdami) oraz D, D1, D+E, D1+E (uprawniające do prowadzenia autobusów), prawo jazdy jest wydawane na krótszy okres, maksymalnie na 5 lat.
Wynika to z faktu, że prowadzenie pojazdów ciężarowych i autobusów wymaga większej sprawności fizycznej i psychicznej, a także stwarza większe zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Dlatego kierowcy zawodowi muszą regularnie przechodzić badania lekarskie, aby upewnić się, że ich stan zdrowia nadal pozwala na bezpieczne prowadzenie tych pojazdów.
Podsumowując, czas ważności prawa jazdy zależy od oceny lekarza przeprowadzającego badania lekarskie oraz od kategorii uprawnień. Kierowcy bez przeciwwskazań zdrowotnych mogą otrzymać prawo jazdy na maksymalnie 15 lat, natomiast kierowcy zawodowi muszą odnawiać swoje uprawnienia co 5 lat.
Gdzie można sprawdzić termin upływu ważności prawa jazdy?
Termin upływu ważności uprawnień można sprawdzić na tylnej stronie swojego dokumentu w rubryce nr 11.
Kiedy ważność prawa jazdy zbliża się do końca, trzeba pamiętać o złożeniu wniosku o jego wymianę. Cała procedura może trochę potrwać, więc nie należy zwlekać do ostatniej chwili.

W jakich innych przypadkach należy odnowić prawo jazdy?
Wymiana prawa jazdy bezterminowego na terminowe oraz upłynięcie terminu ważności to nie jedyne sytuacje, kiedy należy wymienić prawo jazdy. Istnieją również inne powody, w przypadku których należy wyrobić nowy dokument prawa jazdy:
- zmiana imienia i/lub nazwiska,
- kradzież, zniszczenie, zgubienie prawa jazdy,
- uzyskanie nowych uprawnień.
Niektórzy kierowcy posiadający starszą wersję prawa jazdy (zawierający dane adresowe) po zmianie miejsca zamieszkania nie są zobowiązani do wymiany dokumentu. Na nowej wersji dokumentu nie umieszcza się już adresu kierowcy.
Jak odnowić prawo jazdy?
Przedłużenie prawa jazdy lub jego odnowienie należy rozpocząć od wizyty u lekarza, który wyda orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do jazdy pojazdami.
Następnym krokiem będzie wykonanie zdjęcia u fotografa. Fotografia powinna spełniać wymogi określone w rozporządzeniu. Może to być również zdjęcie wykonane wcześniej np. na dowód osobisty. Ważne jednak, aby było to zdjęcie zrobione nie wcześniej niż pół roku przed złożeniem wniosku o przedłużenie prawa jazdy.
Z orzeczeniem oraz gotowym zdjęciem należy udać się do Wydziału Komunikacji (znajdującym się najczęściej w Starostwie Powiatowym) właściwego dla miejsca zamieszkania, gdzie należy przedłożyć:
- wniosek o uzyskanie prawa jazdy (można go wydrukować lub otrzymać w wydziale komunikacji),
- orzeczenie lekarskie (również orzeczenie psychologiczne w przypadku osób posiadających kat. C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D lub D+E),
- fotografię,
- potwierdzenie uiszczenia opłaty za wydanie prawa jazdy (opłaty można dokonać przelewem lub w wydziale komunikacji),
- dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport/karta pobytu w przypadku obcokrajowców),
- dotychczasowe prawo jazdy.
Po dostarczeniu kompletu dokumentów rozpocznie się proces wyrabiania prawa jazdy. W zależności od różnych czynników jak m.in. obciążenie urzędu, nowy dokument powinien zostać wydany w ciągu 2 tygodni.
Jak sprawdzić czy dokument jest gotowy?
Aby dowiedzieć się, czy dokument, czyli nowe prawo jazdy, jest gotowy do odbioru, istnieje kilka możliwości:
- kontakt z urzędem - można skontaktować się bezpośrednio z odpowiednim urzędem, który zajmuje się wydawaniem praw jazdy. Czasami na podany w wniosku numer telefonu lub adres e-mail zostaje wysłane powiadomienie o możliwości odebrania dokumentu. Warto regularnie sprawdzać skrzynkę e-mailową lub telefon, aby być na bieżąco z informacjami od urzędu,
- sprawdzenie statusu online - istnieje możliwość sprawdzenia statusu swojego dokumentu za pomocą platformy info-car.pl, gdzie w łatwy sposób można śledzić postęp procesu wydawania uprawnień do kierowania pojazdami.
Dowiedz się więcej: Odbiór prawa jazdy. Jak sprawdzić status prawa jazdy?

Ile kosztuje wymiana prawa jazdy?
Przedłużenie lub odnowienie prawa jazdy to proces, który wiąże się z koniecznością wniesienia kilku opłat. Pierwszą z nich jest opłata za wydanie prawa jazdy, która wynosi 100 zł. Można ją uiścić poprzez przelew na konto odpowiedniego organu administracji lub gotówką w kasie urzędu. Istnieje również możliwość płatności kartą, jednak wtedy do podstawowej opłaty należy doliczyć prowizję.
Kolejnym punktem jest wizyta u lekarza orzecznika, która jest niezbędna do potwierdzenia zdolności do kierowania pojazdem. Opłata za taką wizytę wynosi zazwyczaj 200 zł.
Ostatnim elementem jest wykonanie aktualnej fotografii, która będzie umieszczona na nowym dokumencie. Koszt tego zdjęcia waha się zazwyczaj od 30 do 80 zł, zależnie od miejsca wykonania i wybranych dodatkowych usług.
Podsumowując, całkowity koszt przedłużenia lub odnowienia prawa jazdy wynosi około 350 zł.
Kiedy warto zacząć wymianę prawa jazdy?
Warto rozpocząć proces wymiany prawa jazdy odpowiednio wcześnie, aby uniknąć niepotrzebnych problemów związanych z brakiem ważnych dokumentów. Procedura uzyskania nowych uprawnień do kierowania pojazdem zazwyczaj trwa około 2 tygodni.
Aby zapewnić sobie spokój i ciągłość w posiadaniu ważnych dokumentów, zaleca się złożenie wniosku o wymianę co najmniej miesiąc przed upływem terminu ważności dotychczasowego prawa jazdy.
Przedłużenie prawa jazdy wymaga przestrzegania określonych procedur administracyjnych, takich jak złożenie odpowiedniego wniosku, dostarczenie wymaganych dokumentów i opłat oraz przeprowadzenie ewentualnych egzaminów lub kontroli. Zbyt późne złożenie wniosku może prowadzić do opóźnień w otrzymaniu nowego dokumentu, co może utrudnić codzienne korzystanie z pojazdu.
Zachowanie ważnych uprawnień do prowadzenia pojazdu jest kluczowe zarówno dla prywatnych użytkowników, jak i dla osób korzystających z pojazdów służbowych. Dlatego warto planować wymianę prawa jazdy z wyprzedzeniem, aby mieć pewność, że wszystkie formalności zostaną załatwione na czas i bez niepotrzebnych komplikacji.
Czy można kierować pojazdem bez ważnego prawa jazdy?
Prowadzenie pojazdu z nieważnym prawem jazdy, czyli po upływie terminu ważności uprawnień, jest naruszeniem prawa i może mieć poważne konsekwencje prawne. Jeśli kierowca dopuści się tego przewinienia, może być ukarany mandatem lub innymi sankcjami, które mogą obejmować nawet zatrzymanie pojazdu.
Dlatego jeśli termin ważności się kończy lub już upłynął, niezwłocznie należy złożyć wniosek o jego wymianę.
Do czasu otrzymania nowego dokumentu, kierowca nie ma prawa legalnie prowadzić pojazdu. Dlatego warto śledzić terminy ważności swoich dokumentów i odpowiednio planować ich wymianę, aby uniknąć sytuacji, w której znajdziemy się bez ważnych uprawnień do kierowania pojazdami.
Należy pamiętać, że przestrzeganie przepisów dotyczących ważności uprawnień kierowcy jest nie tylko kwestią bezpieczeństwa na drodze, ale również istotnym aspektem zgodności z obowiązującym prawem.
Co grozi za poruszanie się pojazdem bez ważnych uprawnień?
Poruszanie się samochodem po upływie terminu ważności dokumentu, a więc bez uprawnień jest bardzo surowo karane.
Zgodnie z art. 94. Kodeksu wykroczeń osobie, która poruszała się pojazdem bez ważnych dokumentów grozi:
- kara pieniężna nie mniejsza niż 1500 zł (kwota może być znacząco większa w przypadku stwierdzenia innych uchybień),
- kara aresztu lub ograniczenia wolności,
- zakaz prowadzenia pojazdów.
Podstawa prawna
Podstawą prawną określającą zasady wymiany praw jazdy jest art. 13 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r., który odnosi się do kierujących pojazdami.
Dodatkowe kwestie poruszają:
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 24 lutego 2016 r. w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami,
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 20 maja 2016 r. w sprawie wzorów dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami.