Spis treści
Jakie wymagania trzeba spełnić, aby zdobyć uprawnienia operatora HDS?
Dźwigi HDS (Hydrauliczny Dźwig Samochodowy) są szeroko wykorzystywane w różnych branżach, zwłaszcza w budownictwie, czy firmach transportowych do przenoszenia ciężkich i trudno dostępnych materiałów. Ich duża nośność i mobilność sprawiają, że są bardzo popularne.
Aby legalnie obsługiwać żurawie HDS, konieczne jest posiadanie odpowiednich uprawnień operatora, zgodnie z ustawą z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, która reguluje bezpieczne korzystanie z tych urządzeń.
Zawód operatora wiąże się z dużą odpowiedzialnością, dlatego nie każdy może uzyskać te zezwolenia. Kandydat musi:
- mieć ukończone 18 lat,
- posiadać wykształcenie przynajmniej podstawowe,
- potrafić posługiwać się językiem polskim na poziomie umożliwiającym zaliczenie egzaminu,
- być zdrowy i nie mieć przeciwwskazań zdrowotnych do pracy w tym zawodzie.
Aby uzyskać uprawnienia do obsługi HDS, należy wziąć udział w specjalistycznym szkoleniu, które kończy się egzaminem państwowym.
Jak wygląda kurs HDS?
Kurs na żurawie HDS ma na celu teoretyczne i praktyczne przygotowanie słuchaczy do egzaminu państwowego oraz wykonywania zawodu operatora.
Teoria odbywa się w formie wykładów stacjonarnych, online lub za pośrednictwem e-learningu, gdzie uczestnicy zdobywają wiedzę na temat obsługi i budowy sprzętu oraz przepisów prawnych.
W części praktycznej szkolenia kursanci uczą się obsługi żurawi i wykonują podstawowe manewry, takie jak przenoszenie, podnoszenie, załadunek i rozładunek ładunków.
Cały kurs na HDS trwa zazwyczaj 3 dni, choć jego czas może się różnić w zależności od ośrodka szkoleniowy. Koszt szkolenia HDS jest uzależniony od lokalizacji i innych czynników, ale zwykle wynosi około 1000 zł.
Jak złożyć wniosek o uprawnienia HDS?
Aby zdobyć uprawnienia, po ukończeniu szkolenia należy złożyć do Urzędu Dozoru Technicznego wniosek o sprawdzenie kwalifikacji. Wzór takiego wniosku udostępniony jest na stronie UDT w zakładce „wnioski i formularze”.
Należy również pamiętać o konieczności przedłożenia tego dokumentu wraz z niezbędnymi załącznikami jakimi są m.in. potwierdzenie dokonania opłaty w wysokości 268,33 zł. W praktyce wniosek ten składa zazwyczaj ośrodek szkolenia, w którym kandydat ukończył swój kurs. Do tego procesu niezbędne jest jednak podpisanie upoważnienia.
Jak przebiega egzamin na operatora żurawia HDS?
Egzamin na operatora dźwigu odbywa się przed komisją Urzędu Dozoru Technicznego (UDT) i obejmuje dwie części:
- teoretyczną,
- praktyczną, gdzie sprawdzana jest zdobyta wiedza i umiejętności obsługi sprzętu.
Po pozytywnym ukończeniu egzaminu przed komisją Urzędu Dozoru Technicznego, operator otrzymuje uprawnienia wydawane w postaci plastikowej legitymacji, w ciągu maksymalnie 30 dni. Dokument ten obejmuje wszystkie typy urządzeń, w tym żurawie przewoźne i przenośne. Operator jest zobowiązany do jego posiadania podczas pracy.
Jak wygląda część teoretyczna egzaminu?
Procedura egzaminacyjna zaczyna się od teorii, podczas której oceniana jest wiedza uczestnika. Po zajęciu miejsc komisja przeprowadza weryfikację tożsamości. Następnie rozdzielane są arkusze egzaminacyjne (formie papierowej lub elektronicznej) zawierające 15 pytań zamkniętych, w których tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
Uczestnik ma 30 minut na udzielenie odpowiedzi. W przypadku egzaminu papierowego, odpowiedzi należy zaznaczyć na przeznaczonej do tego karcie, ponieważ tylko ona będzie oceniana. Po upływie czasu następuje podliczenie zdobytych punktów i ogłaszane są wyniki. Aby zaliczyć test, należy zdobyć co najmniej 11 punktów z 15 możliwych. Osoby, które pomyślnie przejdą część teoretyczną, przystępują do części praktycznej egzaminu.
Jak wygląda część praktyczna egzaminu?
Egzamin praktyczny HDS składa się z dwóch etapów, z których oba muszą być zaliczone, aby uzyskać pozytywny wynik. Pierwszy etap polega na wykonaniu czynności związanych z obsługą techniczną codzienną (OTC) - bez możliwości poprawek. Nieukończenie tego etapu skutkuje niezaliczeniem całego egzaminu.
Drugi etap to wykonanie zadania praktycznego na urządzeniu. Oceniana jest prawidłowość wykonanych manewrów oraz obsługi maszyny. Niedopełnienie zadania skutkuje niezaliczeniem egzaminu.
Należy pamiętać, że dwukrotne popełnienie tego samego błędu prowadzi do negatywnego wyniku praktycznej części egzaminu. Egzamin może zostać również przerwany, jeśli osoba egzaminowana spowoduje sytuację niebezpieczną, uszkodzenie lub wypadek.
Jak postępować w przypadku niezdania egzaminu?
W przypadku niezdania egzaminu UDT, osoba może przystąpić do egzaminu poprawkowego po złożeniu nowego wniosku oraz uiszczeniu opłaty. Proces egzaminacyjny pozostaje bez zmian, a w przypadku negatywnego wyniku z części praktycznej, należy najpierw ponownie przystąpić do egzaminu teoretycznego.
Czy można jeździć samochodem z HDS bez uprawnień?
Przepisy nie wymagają, aby kierowcy ciężarówek z zamontowanym żurawiem posiadali uprawnienia na żurawie podczas prowadzenia pojazdu. W takim przypadku kierowca musi jedynie posiadać prawo jazdy kat. C. Niemniej jednak, w niektórych sytuacjach ukończenie kursu i uzyskanie certyfikatu operatora dźwigu HDS jest kluczowe.
Kierowca nie będzie w stanie technicznie obsłużyć żurawia bez odpowiednich uprawnień. Posiadanie certyfikatu staje się dodatkowym atutem dla potencjalnego pracodawcy i świadczy o zaangażowaniu w zapewnienie wysokich standardów bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze sprzętu HDS.
W przypadku awarii czy przeładunku materiału, brak uprawnień do obsługi żurawi może spowodować wydłużenie czasu transportu oraz dodatkowe koszty związane z koniecznością wysłania na miejsce osoby z odpowiednimi kwalifikacjami.
Jak długo ważne są uprawnienia na HDS i jak je przedłużyć?
Uprawnienia w postaci zaświadczenia kwalifikacyjnego, które potwierdza umiejętności operatora żurawia HDS, są ważne przez 10 lat. Aby sprawdzić datę ważności, można odwołać się do informacji na odwrocie plastikowej legitymacji lub odwiedzić stronę UDT.
Przedłużanie uprawnień wynika z rozporządzenia Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 21 maja 2019 r., które reguluje zasady i procedury w zakresie sprawdzania kwalifikacji oraz przedłużania ważności zaświadczeń.
Aby utrzymać ważność zaświadczenia, należy regularnie składać wnioski o przedłużenie, co można zrobić osobiście, pocztą lub za pośrednictwem platformy eUDT, najpóźniej 3 miesiące przed upływem ważności dokumentu. Wraz z wnioskiem wymagane jest oświadczenie potwierdzające, że w ciągu ostatnich 5 lat, przez co najmniej 3 lata, wykonywano czynności związane z obsługą tego sprzętu.
