Spis treści
Czym jest e-TOLL?
System e-TOLL, wprowadzony 24 czerwca 2021 roku, to nowoczesna metoda poboru opłat za przejazd płatnymi odcinkami dróg opracowana przez Instytut Łączności pod nadzorem Ministerstwa Cyfryzacji i Krajowej Administracji Skarbowej.
Zastąpił starszy system viaTOLL, wprowadzając nowoczesne rozwiązania oparte na technologii GNSS (Global Navigation Satellite Systems). Dzięki lokalizacji satelitarnej umożliwia monitorowanie położenia pojazdów i automatyczne naliczanie opłat za przejazdy drogami płatnymi zarządzanymi przez GDDKiA, w tym autostradami A2 (Konin-Stryków) i A4 (Wrocław-Sośnica).
Różnice między systemem e-TOLL a viaTOLL
System viaTOLL, funkcjonujący w Polsce od 2011 roku do czerwca 2021 roku, opierał się na technologii DSRC (Dedicated Short-Range Communication), czyli komunikacji radiowej krótkiego zasięgu. Działał dzięki sieci bramownic umieszczonych nad drogami płatnymi, które rejestrowały przejazdy i naliczały opłaty. Każdy użytkownik systemu musiał posiadać specjalne urządzenie pokładowe (OBU).
Proces był efektywny, jednak wymagał fizycznej infrastruktury w postaci bramek, co generowało wysokie koszty utrzymania oraz ograniczało możliwość rozwoju sieci płatnych dróg. System działał dobrze, ale miał swoje ograniczenia technologiczne i administracyjne.
E-TOLL wprowadził istotne usprawnienia, eliminując potrzebę bramownic dzięki technologii satelitarnej GNSS. Kierowcy mogą korzystać z aplikacji mobilnych, urządzeń lokalizacyjnych czy pokładowych, co upraszcza proces poboru opłat, redukuje koszty infrastruktury oraz pozwala na bieżące monitorowanie podróży. Wirtualne bramki zastąpiły fizyczne, co znacznie przyspieszyło przejazdy i zmniejszyło ryzyko zatorów na drogach płatnych.

Stawki i systemy opłat w e-TOLL
Na podstawie obwieszczenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 grudnia 2024 r., od 1 stycznia 2025 roku wprowadzone zostaną zmiany w wysokości stawek opłat elektronicznych za przejazdy drogami płatnymi. Zmiany dotyczą pojazdów ciężkich oraz autobusów. Nowe stawki zostaną wdrożone zarówno dla dróg krajowych klasy A, S, GP oraz G, a ich szczegóły będą dostępne w oficjalnej tabeli ministerialnej.
Stawki opłat w e-TOLL
Zmiany obejmą stawki za przejazd 1 km dróg płatnych, zależne od:
- kategorii pojazdu, np. samochód ciężarowy lub autobus,
- klasy drogi, np. A, S, GP, G,
- klasy emisji spalin pojazdu.
Od stycznia 2025 roku stawki zostaną dostosowane do nowych przepisów. W przypadku zwiększenia stawek, konieczne będzie zwiększenie zabezpieczenia płatności, szczególnie dla konta z odroczonym terminem płatności.
Metody płatności w e-TOLL
W systemie e-TOLL dostępne są dwie główne metody rozliczenia:
- Konto przedpłacone, gdzie środki na opłaty są z góry doładowywane,
- Konto z odroczonym terminem płatności, wymagające zabezpieczenia finansowego.
Konto przedpłacone w e-TOLL
Metoda konta przedpłaconego umożliwia użytkownikowi doładowanie konta za pomocą Internetowego Konta Klienta (IKK), gotówki w Miejscach Obsługi Klienta (MOK) lub przelewu bankowego. Minimalna wartość doładowania wynosi 20 zł. Po każdym przejeździe, opłaty są automatycznie naliczane, a użytkownik otrzymuje miesięczną notę obciążeniową.
Konto z odroczonym terminem w e-TOLL
W przypadku konta z odroczonym terminem płatności, użytkownik musi wnosić zabezpieczenie płatności. Wymaga to formy pieniężnej, gwarancji bankowej lub poręczenia podmiotu trzeciego. Jeśli opłaty osiągną 99% wysokości zabezpieczenia, konto zostanie przekształcone w przedpłacone z saldem 0 PLN, co wymaga wcześniejszego doładowania przed dalszymi przejazdami.

Zwrot środków z e-TOLL
Jeśli na koncie pozostaną niewykorzystane środki, użytkownik może ubiegać się o ich zwrot. Wnioski o zwrot można składać zarówno przez IKK, jak i MOK. Zwrot następuje w tej samej formie, w jakiej dokonano wpłaty, np. na kartę płatniczą lub konto bankowe.
Rozszerzenie sieci płatnych dróg w e-TOLL
Od 1 listopada 2024 roku, na mocy nowelizacji rozporządzenia, zostanie rozszerzona sieć płatnych dróg krajowych i autostrad. Nowe opłaty obejmą odcinki autostrad oraz dróg ekspresowych, a zmiana dotyczy pojazdów o masie powyżej 3,5 t oraz autobusów.
Celem rozszerzenia jest zwiększenie funduszy na budowę i remonty dróg, a także poprawa konkurencyjności sektora kolejowego. Po wprowadzeniu zmian, ponad 5 tys. km dróg krajowych będzie objętych opłatą elektroniczną. Więcej informacji dostępnych jest na stronie systemu e-TOLL.
Ulga podatkowa dla użytkowników e-TOLL
Począwszy od dnia 29 czerwca 2021 roku, użytkownicy e-TOLL, którzy zainwestowali w urządzenia do poboru opłat za przejazd autostradami w sposób elektroniczny, mogą korzystać z ulgi w podatku dochodowym, związanej z wydatkami na wyposażenie.
Kto może skorzystać z ulgi w e-TOLL?
Podatnicy, którzy ponieśli wydatek na:
- obsługę urządzeń lokalizacyjnych,
- zakupienie zewnętrznego systemu lokalizacyjnego (ZSL) albo urządzenia pokładowego OBU,
- najem, dzierżawę, leasing albo inną umowę związaną z oddaniem w użytkowanie urządzeń lokalizacyjnych.
Ulga nie obejmuje kosztów:
- przejazdu autostradami lub drogami płatnymi,
- ubezpieczenia urządzenia,
- instalacji urządzenia w pojazdzie.
O ulgę podatkową może się ubiegać:
- podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych – na podstawie skali podatkowej, i rocznego zeznania PIT-36, składanego za poprzedni rok,
- podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych podatek liniowy – zeznanie roczne PIT-36L, składane za poprzedni rok,
- podatnik zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych – na podstawie rocznego zeznania PIT-28, składanego za poprzedni rok,
- podatnik podatku dochodowego od osób prawnych – na podstawie rocznego zeznania CIT, za poprzedni rok albo za rok podatkowy, który uwzględnia 31 grudnia poprzedniego roku (dotyczy to podatników, dla których rok podatkowy nie jest taki sam jak rok kalendarzowy).

Wysokość ulgi w e-TOLL
Najwyższa kwota, jaką można odliczyć, to iloczyn 500 złotych i liczby systemów lokalizacyjnych lub urządzeń pokładowych, które zostały zastosowane w pojazdach. Istotne jest, aby za ich pomocą choć raz została zapłacona należność, przynajmniej za jeden przejazd w danym roku podatkowym.
Jak obliczyć ulgę w e-TOLL?
W podatku PIT odliczenia od dochodu mogą dokonać podatnicy rozliczający się z działalności gospodarczej według zasad ogólnych, skali podatkowej, liniowo (stała stawka 19%) oraz korzystający z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
W przypadku płatników podatku dochodowego od osób prawnych, odliczenia dokonuje się od dochodu z innych źródeł przychodów niż zyski kapitałowe, opodatkowanego według 9% albo 19% stawki podatku.
Podatnicy płacący podatek dochodowy od osób fizycznych oraz prawnych mogą ująć wydatki związane z e-TOLL w kosztach firmowych i dodatkowo odliczyć je w ramach ulgi e-TOLL w zeznaniu rocznym za poprzedni rok.
Podatnicy płacący podatek zryczałtowany nie mogą skorzystać z podwójnego odliczenia kosztów zakupu urządzeń ani z poniesienia opłat na nie. Przy wyliczaniu kwoty ulgi brana jest pod uwagę kwota netto wysokości opłat i wydatków poniesionych przez podatnika.
Odliczenia wydatków na urządzenia poboru opłat w ramach ulgi e-TOLL, poniesione w poprzednim roku, można uwzględnić w zeznaniu rocznym za bieżący rok. Dotyczy to wyłącznie:
- dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, która jest opodatkowana skalą podatkową albo podatkiem liniowym – podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych,
- dochodu ze specjalnych działów produkcji rolnej, który jest ustalany na podstawie ksiąg rachunkowych albo podatkowej księgi przychodów i rozchodów – podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych,
- przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, który jest ustalony na podstawie prowadzonej ewidencji przychodów – podatnik zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych,
- źródeł innych niż zyski kapitałowe – podatnik podatku dochodowego od osób prawnych.
Osoba prowadząca działalność gospodarczą może odliczyć ulgę od dochodów uzyskanych wyłącznie z tej działalności.