Spis treści
Cyfrowa transformacja w dziedzinie transportu drogowego. Nowy elektroniczny system poboru opłat, oparty na technologii pozycjonowania satelitarnego oraz Internetowe Konto Klienta. Jak wykorzystując e-TOLL 2024 zarejestrować pojazdy i opłacać przejazdy całkowicie online?
Co to jest system e-TOLL 2024?
E-TOLL jest innowacyjnym narzędziem elektronicznego poboru opłat stworzonym i kontrolowanym przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Za wprowadzenie tej nowej technologii odpowiada Instytut Łączności podporządkowany Ministerstwu Cyfryzacji. Uruchomienie systemu nastąpiło 24 czerwca 2021 roku i zastąpiono nim, wcześniej używany system viaTOLL.
System e-TOLL w 2024 umożliwia opłacenie przejazdu, zarządzanymi przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, płatnymi odcinkami państwowych dróg:
- A2 Konin-Stryków;
- A4 Wrocław-Sośnica.
E-TOLL nie korzysta z technologii przesyłu danych drogą radiową (DSRC), tak jak poprzedni system viaTOLL. Opiera się za to na bezprzewodowej transmisji danych, wykorzystując technologię pozycjonowania satelitarnego (GNSS).
GNSS (Global Navigation Satellite Systems) pozwala na rejestrowanie aktualnego położenia pojazdów dzięki technologii lokalizacji satelitarnej. Dzięki temu kierowca, w czasie rzeczywistym, dostaje informacje o wymogach dotyczących opłat za przejazd wybranymi odcinkami autostrad, dróg ekspresowych i krajowych.
Zastosowanie systemu e-TOLL przyczyniło się do przyspieszenia przejazdów, na wybranych odcinkach dróg, dzięki zamianie realnych bramownic na bramki wirtualne.
Integracja z systemem e-TOLL
Od 1 października 2021 roku opłata przez system e-TOLL jest jedyną możliwością uregulowania należności elektronicznej. Dotychczasowi użytkownicy innych przyrządów mają do wyboru korzystanie z aplikacji mobilnej e-TOLL PL lub urządzeń pokładowych kompatybilnych z e-TOLL.
Dzięki zastosowaniu otwartego modelu dystrybucji i sprzedaży urządzeń, wykorzystywanych do naliczenia opłaty, kierowcy i zarządzający pojazdami mogą wybrać najodpowiedniejszą dla siebie metodę przekazywania danych lokalizacyjnych do systemu:
- OBU i ZSL można nabyć na zasadach wolnorynkowych u wielu dostawców oferujących różne typy urządzeń GPS obsługujących e-TOLL.
- Aplikację e-TOLL PL na urządzenia z systemem Android można pobrać bezpłatnie w sklepach Google Play, a te z oprogramowaniem iOS z App Store.
ZSL – Zewnętrzny System Lokalizacji:
- Trwały montaż w pojeździe – Zewnętrzny System Lokalizacyjny jest modułem GPS na stałe zintegrowanym z komputerem pokładowym oraz cyfrowym tachografem.
- Dostęp do dużej ilości danych z systemu – lokalizator po fabrycznym zamontowaniu w samochodzie, umożliwia zdobycie potrzebnych danych o konieczności opłat za przejazd oraz dostarcza użytkownikowi sporą ilość dodatkowych informacji np. o ilości spalanego paliwa, czy historii przejechanych tras.
- Łatwość zasilania – działanie bez użycia zewnętrznego źródła energii.
OBU – On-Board Unit
- Wiele możliwości montażu w pojeździe – OBU, czyli On Board Unit jest wielofunkcyjnym i przenośnym urządzeniem pokładowym, które może zostać zainstalowane w dowolnym pojeździe w zależności od potrzeb.
- Uniwersalność – urządzenie pozwala na przełączanie go pomiędzy poszczególnymi pojazdami i monitorowanie ich tras, bez konieczności trwałej instalacji w wyłącznie jednym pojeździe.
- Dostęp do dużej ilości danych z systemu – lokalizator podobnie jak ZSL umożliwia zdobycie potrzebnych danych o konieczności opłat za przejazd oraz dostarcza użytkownikowi sporą ilość dodatkowych informacji.
- Łatwość zasilania – energia doprowadzana za pomocą zapalniczki samochodowej lub złącza OBD.
Aplikacja e-TOLL na urządzeniu mobilnym
- Może być zainstalowana na dowolnym urządzeniu mobilnym – telefonie lub tablecie i nie wymaga dodatkowej instalacji w pojeździe.
- Do działania potrzebuje stale uruchomionego urządzenia mobilnego z dostępem do danych o lokalizacji.
- Umożliwia wniesienie opłaty elektronicznej dla wszystkich pojazdów za przejazd płatnymi odcinkami autostrad państwowych A2 i A4 oraz doładowanie stanu konta i monitorowanie przewozu towarów wrażliwych.
- Aplikacje e-TOLL i e-TOLL PL BILET są bezpłatne i łatwo dostępne u zewnętrznych podmiotów.
Pojazdy, które podlegają opłacie
Z możliwości płacenia w systemie mogą korzystać zarówno kierowcy pojazdów ciężkich jak i lekkich:
Przejazdy pojazdów lekkich
Kierowcy pojazdów lekkich (aut osobowych i motocykli) na państwowych autostradach mogą opłacać przejazdy na cztery sposoby:
- elektroniczna forma zakupu e-biletu autostradowego w aplikacji e-TOLL PL BILET lub aplikacjach partnerów systemu e-TOLL (Autopay, Spark, ORLEN PAY, mFlota, SkyCash, mPay);
- elektroniczna forma zakupu e-biletu autostradowego w sklepie na etoll.gov.pl;
- bilet autostradowy zakupiony w stacjonarnych punktach obsługi na stacjach paliw sieci PKN ORLEN i LOTOS;
- na podstawie lokalizacji w e-TOLL, jednakowo jak to ma miejsce w przypadku pojazdów ciężkich, czyli za pomocą urządzeń OBU/ZSL lub z wykorzystaniem aplikacji e-TOLL PL.
Przejazdy pojazdów ciężkich
System e-TOLL jest obowiązkowy dla wszystkich kierowców prowadzących pojazdy samochodowe oraz zespoły pojazdów:
O dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony i poniżej 12 ton
- samochody osobowe z przyczepą o ich łącznej DMC powyżej 3,5 tony;
- mikrobusy z przyczepą i ilością miejsc siedzących mniejszą niż 9, o łącznej DMC pojazdu i przyczepy powyżej 3,5 tony;
- ciągniki siodłowe z naczepą o DMC powyżej 3,5 tony;
- ciągnik siodłowe bez naczepy o DMC powyżej 3,5 tony;
- samochody dostawcze ważące powyżej 3,5 tony.
O dopuszczalnej masie całkowitej większej lub równej 12 ton
- samochody ciężarowe o DMC co najmniej 12 ton;
- samochody ciężarowe z przyczepą i dyszlem o DMC minimum 12 ton;
- ciągniki siodłowe z naczepą o DMC powyżej 12 ton.
Autobusy (niezależnie od dopuszczalnej masy całkowitej)
- autokary lub autobusy, które mają powyżej 9 miejsc siedzących, wliczając kierowcę;
- autokary lub autobusy z przyczepą, które mają powyżej 9 miejsc siedzących, wliczając kierowcę.
Pojazdy zwolnione z obowiązkowych opłat
- zarządcy dróg krajowych,
- ciągniki rolnicze,
- służby ratownicze,
- Straż Graniczna,
- Biuro Ochrony Rządu,
- Inspekcja Transportu Drogowego,
- Służba Celna, Więzienna i Policja,
- jeżeli wskazują na to zapisy zawarte w odpowiedniej umowie - Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej wraz z innymi krajami członkowskimi.
Rejestracja w systemie e-TOLL
Internetowe Konto Klienta
IKK, czyli Internetowe konto klienta, to główny moduł systemu e-TOLL skupiający zarejestrowanych użytkowników, pozwalający na:
- korzystanie z funkcjonalności systemu, niezwiązanego z obowiązkiem podpisywania umowy;
- nadawanie upoważnień do przetwarzania danych użytkowników;
- realizowanie i zarządzanie płatnościami oraz automatyczne powiadomienia o opłatach;
- doładowanie konta na różne sposoby, płatności online, szybkie przelewy, BLIK płatności kartą płatniczą/flotową, stałe przelewy;
- wyliczanie ryczałtów samochodowych za paliwo;
- administrowanie pojazdów i lokowanie ich do konkretnych kont rozliczeniowych;
- monitorowanie i nadzorowanie urządzeń GPS w trybie online (relokacja między pojazdami niewymagająca obecności petenta w MOK);
- stały kontakt z pracownikiem systemu e-TOLL, w tym możliwość złożenia reklamacji.
Europejska Usługa Opłaty Elektronicznej (EETS)
Aby móc uiścić jednolitą opłatę za przejazd użytkownicy płatnych dróg na obszarze Unii Europejskiej mogą skorzystać z Europejskiej Usługi Opłaty Elektronicznej (EETS).
Europejska Usługa Opłaty Elektronicznej (EETS) ma na celu umożliwienie użytkownikom europejskich dróg płatnych, wyrównanej opłaty za przejazd.
Zapłaty dokonuje się w ramach jednej umowy, zawartej z zewnętrzną firmą, obsługującą płatności EETS za pomocą konta użytkownika i jednego urządzenia pokładowego (OBU).
Opłata pobierana podczas korzystania z usługi EETS nie ulega zmianie, a nałożona jest przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Samo rozliczenie dokonuje się pomiędzy Dostawcą EETS, a Szefem Krajowej Administracji Skarbowej. Zarówno użytkownicy systemu e-TOLL, a także współpracujący z Dostawcami EETS poniosą takie same ustawowe konsekwencje braku opłat wynikających z umowy.
Krajowa Administracja Skarbowa wraz z Inspekcją Transportu Drogowego to instytucje odpowiadające za kontrolowanie należności.
Wszelkie informacje o terenach objętych funkcjonowaniem EETS przedstawione są w poniższych dokumentach udostępnionych przez państwa członkowskie:
- rejestrze obszarów EETS na terytorium państwa UE;
- ewidencji zarejestrowanych w konkretnym państwie dostawców EETS;
- danych biura kontaktowego ds. EETS.
Jak wygląda rejestracja?
Rejestracja za pośrednictwem internetu na stronie etoll.gov.pl, dokonywana po zapisaniu się do IKK
Krok 1 – logowanie
- za pośrednictwem portalu login.gov.pl uwierzytelniając dane personalne profilem zaufanym, e-dowodem bądź bankowością elektroniczną;
- wykorzystując aplikację mObywatel;
- zakładając konto, wykorzystując do tego personalia osobowe, tj. imię i nazwisko, e-mail, numer dokumentu tożsamości – do rejestracji konta niezbędne będzie użycie loginu i hasła.
Krok 2 – rejestracja podmiotu
- osoba prywatna;
- działalność firmowa – po przedstawieniu zaświadczenia rejestracyjnego działalności bądź pełnomocnictwa reprezentowania firmy i zweryfikowaniu powyższych dokumentów konto zostanie założone i potwierdzone.
Krok 3 – tworzenie konta rozliczeniowego
Krok 4 – dodanie pojazdu
- przy użyciu numeru rejestracyjnego oraz numeru VIN;
- system CEPIK automatycznie przenosi dane pojazdu, którego rejestracja nastąpiła w Polsce.
Krok 5 – wybór formy finansowania przejazdu
- forma przedpłaty – zasilenie konta odpowiednią kwotą za pośrednictwem przelewu bankowego, karty płatniczej, karty flotowej bądź BLIK-iem, które to zostanie obciążone po przejechaniu konkretnych odcinków płatnych tras;
- płatności cykliczne z zabezpieczeniem – taka możliwość jest proponowana użytkownikowi w procesie rejestracji.
Dostępnych jest kilka możliwych opcji w celu zabezpieczenie należności:
- depozyt w formie wpłaty pieniężnej;
- gwarancja bankowa;
- ubezpieczenie;
- poręczenie osoby trzeciej.
Zanim prawidłowo przypisane zabezpieczenie zostanie zatwierdzone, można korzystać z e-TOLL w trybie przedpłaty.
Każde konto zawierać może kilka zarejestrowanych pojazdów.
Krok 6 – dodawanie urządzenia pokładowego
- aplikacja e-TOLL PL,
- OBU (On-Board Unit),
- ZSL (Zewnętrzny System Lokalizacyjny).
Krok 7 – powiązanie urządzenia z pojazdem
Krok 8 – aktywacja urządzenia
System automatycznie dokona aktywacji urządzenia pokładowego w dodanym pojeździe. Po aktywacji możliwa jest podróż po trasach, na których wyznaczone są pobory opłaty elektronicznej.
Rejestracja przez wybranego dostawcę kart flotowych
- rejestracja i kompleksowa obsługa rozliczeń w systemie e-TOLL nie odbędzie się bez podania dostawcy kart flotowych danych koniecznych do weryfikacji osobowej bądź firmowej;
- możliwość zarządzania swoim kontem IKK (należy podać dostawcy kart flotowych dane upoważnionych osób).
Dokonanie rejestracji w MOK
Miejsca Obsługi Klienta otwarte są całodobowo i dostępne w 200 lokalizacjach. Bezpośrednio na miejscu użytkownik tras ma możliwość zarejestrowania się w MOK.
W celu rejestracji w punkcie potrzebne będą:
- dowód osobisty;
- w przypadku firmy – dokument potwierdzający upoważnienie do jej reprezentowania przez osobę rejestrującą;
- dokument określający kategorię pojazdu oraz dokument potwierdzający jego klasę emisji spalin – dowód rejestracyjny. Informacje niezawarte w dowodzie rejestracyjnym, należy przedstawić posługując się np. kartą pojazdu, wyciągu ze świadectwa homologacji, certyfikatu EURO czy posiadać zaświadczenie o zgodności CE.
Szybka ścieżka rejestracji w e-TOLL
Osoby fizyczne i jednoosobowe działalności gospodarcze proces rejestracji mogą przejść w sposób skrócony i zautomatyzowany.
Krok 1 – logowanie
- logowanie do systemu IKK możliwe jest za pomocą profilu zaufanego przy użyciu ePUAP, aplikacji mObywatel, bądź bankowości elektronicznej,
- podanie kodu autoryzacyjnego SMS,
- wybranie rejestracji uproszczonej.
Krok 2 – wypełnienie danych rejestracji
- numer rejestracyjny pojazdu,
- numer urządzenia pokładowego,
- adres e-mail.
Krok 3 – możliwe sposoby płatności bądź przedpłata
- przygotowanie wybranej kwoty, min. 20 PLN,
- dokonanie płatności dowolną metodą z dostępnych.
Krok 4 – zatwierdzenie danych
Automatyzacja systemu doprowadza do powiązania wprowadzonych danych konta i tym samym rozpoczyna działanie urządzenia pokładowego znajdującego się w pojeździe.
Rejestracja w aplikacji
Telefon kierowcy, który porusza się pojazdem zarejestrowanym w IKK, dzięki aplikacji e-TOLL będzie służył jako urządzenie pokładowe.
Do pierwszego przejazdu z użyciem aplikacji niezbędne będzie uruchomienie i konfiguracja aplikacji.
Krok 1 – instrukcja instalacji aplikacji mobilnej na telefon bądź tablet, który posiada kierowca
- aplikację można pobrać bezpłatnie w sklepie Google Play dla urządzeń posiadających system Android w wersji 6.0 lub nowszej oraz w sklepie App Store dla urządzeń z systemem iOS w wersji 13, lub nowszej;
- niezbędne jest zezwolenie na opcję ciągłego dostępu do lokalizacji urządzenia ustawione w opcjach telefonu bądź tabletu. Należy wyłączyć bądź ograniczyć tryb oszczędzania bądź optymalizacji baterii dla aplikacji.
Krok 2 – założenie indywidualnego konta w Internetowym Koncie Klienta
Serwis mojekonto.etoll.gov.pl udostępnia możliwość rejestracji w IKK.
Krok 3 – generowanie identyfikatora biznesowego urządzenia
Aplikacja mobilna e-TOLL PL traktowana jest jako urządzenie pokładowe dopiero po wygenerowaniu identyfikatora i przedstawieniu go w IKK. W takiej sytuacji nie będzie możliwe przypisanie jej do konkretnego pojazdu.
Krok 4 – rozpoczęcie przejazdu
Wybór typu przejazdu:
- pojazdy ciężkie – wyznaczenie obowiązku zapłaty w wersji elektronicznej za przejazdy po trasach obciążających finansowo pojazdy i zespoły pojazdów DMC powyżej 3,5 tony;
- przewozy SENT – obsługa przewozu towarów zgłoszonych w rejestrze SENT;
- pojazdy lekkie – podróż, podczas której kierowca wykorzystuje płatne odcinki dróg bądź autostrad państwowych posługując się pojazdami i zespołami pojazdów o DMC poniżej 3,5 tony.
Krok 5 – wybranie pojazdu
Opcja ta jest dostępna, jeśli w aplikacji przypisanych jest więcej niż jeden pojazd.
Krok 6 – wybór sposobu monitorowania przejazdu:
- aplikacja e-TOLL PL,
- ZSL lub OBU.
Krok 7 – rozpoczęcie jazdy
Licznik czasu trwania przejazdu rozpoczyna się po naciśnięciu przycisku „rozpocznij” i tym samym uaktywnia czas trwania jazdy. Poprzedzone jest to konfiguracją samego przejazdu.
Dane lokalizacyjne z urządzenia są zbierane i wysyłane, za pomocą połączenia z Internetem, do systemu zarządzającego pracą aplikacji.
Możliwe jest dostrzeżenie trzech ikon i każda z nich informuje o ważnej dla użytkownika zmianie. Jest to:
- stan sieci,
- poziom naładowania baterii,
- połączeniu z danymi GPS.
Ikona w kolorze zielonym świadczy o prawidłowości działania modułów.
Krok 8 – zakończenie i podsumowanie przejazdu
Przejazd kończy się załączeniem przycisku „zakończ przejazd”. W tym momencie na wyświetlaczu urządzenia użytkownik zobaczy podsumowanie przejazdu – w zależności od wybranej formy (przejazd płatny bądź SENT).
Realizacja przewozu SENT
Realizacje obowiązków przewoźników towarów wrażliwych stają się możliwe dzięki aplikacji e-TOLL, która to zintegrowana jest z systemem SENT. Wykonywane jest to poprzez:
- rozpoczęcia i zakończenia przewozów SENT w dowolnym czasie;
- monitorowanie przewozów towarów objętych systemem SENT;
- wniesienie opłaty drogą elektroniczną;
- przenoszenie informacji z lokalizacji po to, by móc naliczyć prawidłową opłatę.
Krok 1 – wybór rodzaju przejazdu
Przejazd SENT – to opcja, którą należy wybrać w chwili dokonywania konfiguracji przejazdu trasą płatną.
Krok 2 – określenie sposobu monitorowania przejazdu
Wcześniejsze dokonanie rejestracji zlecenia w SENT związane jest z obowiązkiem podania w formularzu SENT w PUESC następujących informacji:
- identyfikator zwany ID urządzenia, które monitoruje ZSL. ID jest inny dla każdego z pojazdów dostępnych w jednej firmie czy jako własność osoby prywatnej;
- z aplikacji mobilnej e-TOLL PL generowany jest numer zarejestrowanego lokalizatora.
Krok 3 – wybór zlecenia
- wybór i zaznaczenie przejazdów do monitorowania;
- akceptacja wyboru przyciskiem: Potwierdź.