Spis treści
Jak wygląda regulacja czasu pracy kierowcy w 2024?
Regulacja czasu pracy kierowców jest ważnym czynnikiem z punku widzenia zarówno bezpieczeństwa pracownika jak i innych uczestników ruchu drogowego. Należy pamiętać, że regulacja czasu pracy kierowcy nie dotyczy jedynie kierowców samochodów ciężarowych, ale także kierowców autobusów i autokarów.
Jakie pojazdy nie podlegają przepisom o czasie pracy kierowcy?
Przepisy dotyczące czasu jazdy, obowiązkowych przerw i zasad odpoczynku są głównie stosowane do pojazdów o masie powyżej 3,5 t DMC oraz takich, które mogą przewozić więcej niż 9 osób, wliczając kierowcę. Istnieją jednak pewne wyjątki od tych reguł.
W przypadkach, gdy pojazd, mimo że spełnia powyższe kryteria, nie podlega tym przepisom, i gdy jest wyposażony w tachograf, selektor tachografu powinien być ustawiony na pozycję wyłączoną, aby rejestrowane dane nie były brane pod uwagę przy analizie czasu pracy kierowcy.
Przepisom dotyczącym czasu pracy nie podlegają m.in pojazdy:
- medyczne,
- wojskowe,
- zabytkowe,
- wolnobieżne,
- specjalistyczne,
- wykonujące przewóz osób na trasach regularnych, jeśli poruszają się one do 50 km (np. autobusy),
- po naprawie w serwisie, kontrolowane pod kątem dokonanej naprawy,
- niezarejestrowane i bez zalegalizowanych tablic rejestracyjnych,
- poruszające się tylko w obrębie terenu prywatnego, w przypadku, gdy nie wyjeżdżają na drogi publiczne.
Wszystkie te wyjątki są uregulowane w rozporządzeniu 561/2006, w artykułach 3 i 13. Warto również zaznaczyć, że od 1 lipca 2026 roku wprowadzone zostaną zmiany, które rozszerzą stosowanie przepisów dotyczących czasu pracy kierowców na przewóz międzynarodowy towarów oraz kabotażowy, jeśli masa całkowita pojazdu (wraz z przyczepą lub naczepą) przekroczy 2,5 tony.
Jakie czynności wliczają się również do czasu pracy kierowcy?
Czas pracy kierowcy w 2024 obejmuje nie tylko prowadzenie pojazdu, ale również szereg innych czynności, takich jak:
- prace związane ze spedycją,
- codzienna obsługa pojazdu i przyczep,
- realizacja niezbędnych formalności,
- załadunek i rozładunek, a także nadzór nad tymi czynnościami, gdy są wykonywane przez inne osoby,
- zabezpieczenie ładunku,
- utrzymywanie pojazdu w czystości,
- pomoc i nadzór nad pasażerami wsiadającymi i wysiadającymi,
- inne prace związane z realizacją zadań służbowych lub zapewnieniem bezpieczeństwa osób, pojazdu i ładunku.
Do czasu pracy kierowcy wlicza się także okres, w którym jest on w stanie gotowości do pracy, szczególnie podczas oczekiwania na załadunek lub wyładunek, gdy czas ten nie był wcześniej znany.
Jeśli pojazd znajduje się poza miejscem zamieszkania kierowcy lub poza bazą pracodawcy, dojazd do tych miejsc i powrót traktowany jest jako czas dyspozycji. W takim przypadku należy to udokumentować przed rozpoczęciem jazdy, poprzez wydruk lub zapis w tachografie cyfrowym, bądź ręczne odnotowanie w przypadku tachografu analogowego.
Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy kierowca przebywa na promie lub w pociągu i ma dostęp do koję lub kuszetki.
Co nie wlicza się do ewidencji czasu pracy kierowcy?
Do ewidencji czasu nie wlicza się kierowców zatrudnionych na podstawie zadaniowego systemu czasu pracy oraz tych, którzy otrzymują ryczałt za godziny nadliczbowe i pracę nocną.
We wszystkich przedsiębiorstwach, gdzie obecny jest zadaniowy system czasu pracy, pracodawca jest zobowiązany do prowadzenia indywidualnych kart ewidencji nieobecności, urlopów i delegacji pracownika.
Nie wlicza się także:
- czasu dyżuru, jeżeli podczas jego trwania kierowca nie wykonywał pracy,
- nieuzasadnionych postojów w czasie prowadzenia pojazdu,
- nieprzerwanego odpoczynku dobowego,
- przerwy w pracy wynikającej ze stosowania przerywanego systemu czasu pracy.
Jakie organy mają prawo do kontroli czasu pracy kierowcy?
Kontrola pojazdów z tachografami jest przede wszystkim przeprowadzana przez Inspekcję Transportu Drogowego, jednak kierowcy mogą również podlegać kontrolom ze strony Policji, Urzędów Celnych oraz Straży Granicznej. W przypadku wykrycia nieprawidłowości podczas takiej kontroli, kierowca może zostać ukarany mandatem.
Co należy zrobić, gdy straci się kartę kierowcy?
W przypadku zgubienia, zniszczenia lub kradzieży karty kierowcy, kierowca dalej może kontynuować swoją pracę, musi jednak pamiętać o dodatkowych obowiązkach.
Pierwszym krokiem, przed prowadzeniem pojazdu, jest wydrukowanie z tachografu danych pojazdu i uzupełnienie ich o informacje które pozwolą na jednoznaczne ustalenie kierowcy (czyli nazwisko, oraz numer prawa jazdy lub karty kierowcy, a następnie podpisać wydruk.
Po zakończeniu przewozu należy wydrukować z tachografu informacje na temat okresu rozpoczynającego się od momentu wcześniej wspomnianego wydruku. Informacje na tym wydruku należy rozszerzyć o dane nie rejestrowane przez urządzenie. Czyli czas pozostawania w gotowości, innej pracy czy odpoczynku. Ponownie należy zamieścić na wydruku informacje umożliwiające jednoznaczną identyfikacje kierowcy wraz z podpisem.
W razie stracenia karty kierowcy, trzeba przede wszystkim wystąpić o duplikat karty do odpowiednich organów. Należy to zrobić nie później niż w ciągu siedmiu dni kalendarzowych. Karta zastępcza jest wydawana w ciągu ośmiu dni roboczych, licząc od dnia otrzymania wniosku o wydanie karty.
Czy ITD może wykonać kontrolę podczas czasu odpoczynku?
W polskim prawie nie ma przepisów zakazujących Inspekcji Transportu Drogowego ani innym służbom przeprowadzania kontroli dokumentów, pojazdu czy ładunku w trakcie przerwy lub odpoczynku.
Jak wygląda dobowy czas jazdy kierowcy?
Doba pracownicza definiowana jest jako ciągły okres 24 godzin, który zaczyna się od momentu rozpoczęcia pracy przez kierowcę. Na przykład, jeśli kierowca zaczyna pracę w poniedziałek o godzinie 6:00 rano, jego doba pracownicza trwa do wtorku o godzinie 6:00 rano. W tym czasie kierowca musi odbyć cały wymagany odpoczynek dobowy.
Zgodnie z przepisami, w ciągu swojej doby pracowniczej kierowca może spędzić na jazdę maksymalnie 9 godzin na dobę. Istnieje jednak wyjątek, który pozwala na wydłużenie tego czasu do 10 godzin, ale tylko dwa razy w ciągu tygodnia.
Jak Pakiet Mobilności wpływa na przedłużony czas jazdy?
Wiele przepisów uległo zmianom poprzez wejście w życie pakietu mobilności. Wprowadził on możliwość wydłużenia czasu prowadzenia pojazdu od 1 do 2 godzin jedynie w wyjątkowych sytuacjach podczas powrotu do baz lub do miejsca zamieszkania. Do takich sytuacji można zaliczyć np. zator drogowy, którego nie dało się uwzględnić na etapie planowania trasy.
Czas jazdy można wydłużyć o 1 godzinę w przypadku, gdy kierowca planuje odbyć odpoczynek tygodniowy skrócony. Natomiast wydłużenie o 2 godziny może nastąpić jeżeli kierowca na koniec dnia odbędzie regularny tygodniowy odpoczynek oraz każde wydłużenie wynoszące 2 godziny poprzedzi trzydziestominutową przerwą.
Konieczne jest jednak:
- udokumentowanie wydłużenia czasu jazdy na wydruku z tachografu lub na wykresówce,
- zrekompensowanie przedłużonego czasu jazdy wraz z odpoczynkiem co najmniej dziewięciogodzinnym, w okresie maksymalnie trzech następnych tygodni.
Jakie są ograniczenia dotyczące tygodniowego czasu jazdy?
Tydzień w kontekście czasu pracy kierowcy trwa od poniedziałku (00:00) do niedzieli (24:00). W tym okresie kierowcy muszą przestrzegać limitu jazdy wynoszącego 56 godzin tygodniowo, co odpowiada średnio 8 godzinom na dobę. Podczas planowania trasy ważne jest, aby uwzględnić wymagany czas odpoczynku pomiędzy zmianami.
Dodatkowo, tygodniowy czas pracy kierowcy w ramach okresu rozliczeniowego, który nie może przekraczać 4 miesięcy, nie powinien przekraczać 48 godzin. Istnieje jednak możliwość wydłużenia tego czasu do 60 godzin tygodniowo, pod warunkiem że średni czas pracy w tygodniach rozliczeniowych nie przekroczy 48 godzin.
Jakie są zasady dotyczące dwutygodniowego czasu jazdy?
Pomimo, że tygodniowy czas jazdy może wynosić maksymalnie 56 godzin to w nie każdym tygodniu można zastosować się do tej reguły. Bowiem zgodnie z przepisami łączny czas prowadzenia pojazdu w dwóch następujących po sobie tygodniach nie może przekroczyć łącznie 90 godzin.
W praktyce oznacza to, że jeśli w pierwszym tygodniu kierowca wykorzysta 56 godzin jazdy to w drugim tygodniu będzie mógł wyjeździć jedynie 34 godziny.
Kolejny przykład: Jeżeli w ciągu pierwszego tygodnia kierowca wykorzysta 45 godzin, w ciągu drugiego tygodnia wyjeździ maksymalne 45 godzin (regulowane przez dwutygodniowy czas jazdy), to w ciągu trzeciego tygodnia maksymalny czas pracy będzie również wynosił 45 godzin.
Czym charakteryzuje się praca w załodze kilkuosobowej?
Praca w załodze odnosi się do sytuacji, gdy co najmniej dwóch kierowców dzieli się prowadzeniem pojazdu podczas jednej zmiany. To oznacza, że pomiędzy dziennym a tygodniowym okresem odpoczynku, lub pomiędzy dwoma kolejnymi dziennymi okresami odpoczynku, w pojeździe muszą znajdować się przynajmniej dwaj kierowcy.
Aby jazda była uznana za pracę w załodze, obecność drugiego kierowcy nie jest wymagana na początku zmiany; w ciągu pierwszej godziny jazdy drugi kierowca może nie być obecny. Zmiana pojazdu nie wpływa na czas pracy w zespole.
W przypadku załogi dwuosobowej, doba pracownicza jest wydłużona do 30 godzin. Każdy kierowca może prowadzić pojazd przez 9 godzin dziennie (z możliwością wydłużenia do 10 godzin dwa razy w tygodniu) i musi odbyć odpoczynek trwający co najmniej 9 godzin.
Czas, kiedy asystent kierowcy spędza na miejscu pasażera, traktowany jest jako czas dyżuru. W czasie tego dyżuru, 45-minutowa przerwa, jeśli odbywa się w pojeździe prowadzonym przez innego kierowcę, może być zaliczona, o ile asystent nie angażuje się w pomoc prowadzącemu pojazd.
Wszystkie czynności kierowców muszą być rejestrowane w tachografie. Urządzenie jest wyposażone w dwa sloty na karty, co umożliwia śledzenie zarówno jazdy jednego kierowcy, jak i obecności drugiego członka załogi. Ważne jest, aby karty były regularnie zmieniane i umieszczane w odpowiednich miejscach, zależnie od tego, który kierowca prowadzi pojazd. Czas poświęcony na wymianę kart jest traktowany jako czas innej pracy.
Jakie są wady i zalety jazdy dwóch kierowców?
Jazda w podwójnej obsadzie ma na celu zmniejszenie zmęczenia kierowców, co może przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa na drodze. Wprowadzenie przepisów dotyczących pracy podwójnej obsady niesie ze sobą szereg benefitów a mianowicie:
- zmniejszenie ryzyka wypadku spowodowanego zmęczeniem kierowcy,
- możliwość kontynuowania podróży bez konieczności długiego postoju,
- szybsze dotarcie do celu dzięki możliwości ciągłego prowadzenia samochodu,
- możliwość przeprowadzenia szkolenia praktycznego nawet dla zupełnie niedoświadczonego kierowcy ciężarówki,
- szybsze rozwiązywanie problemów, które mogą pojawić się podczas jazdy,
- większe bezpieczeństwo ciężarówki oraz ładunku, które pozostają pod stałym nadzorem obu kierowców,
- zwiększona wydajność załadunku i rozładunku.
Wady jazdy w podwójnej obsadzie:
- dodatkowy koszt związany z pracą dodatkowego kierowcy,
- potrzeba zorganizowania zmiany kierowców w bezpiecznym miejscu,
- konieczność dostosowania harmonogramu czasu pracy dla dwóch kierowców,
- możliwe trudności związane z komunikacją między kierowcami podczas zmiany miejsc.
Oprócz wspomnianych wad jazda w podwójnej obsadzie może być również niekomfortowa dla jednego z kierowców, który musi przebywać w samochodzie, nie prowadząc go. Może to prowadzić do frustracji i braku możliwości relaksu podczas podróży.
Kolejną wadą może być brak możliwości swobodnego planowania trasy podróży. Obaj kierowcy muszą się zgadzać co do trasy i harmonogramu, co może być trudne w przypadku, gdy każdy z nich ma inne preferencje.
Jazda w podwójnej obsadzie może też być również trudna logistycznie. Trzeba zorganizować odpowiednie miejsce odpoczynku dla dwóch osób oraz zapewnić dodatkowy posiłek dla drugiego kierowcy. Może to być szczególnie trudne w sytuacji, gdy transport odbywa się do miejsca, w którym nie ma wielu możliwości noclegowych lub poza sezonem turystycznym, kiedy wiele obiektów jest niedostępnych.
Jakie zasady obowiązują przy pracy w porze nocnej?
Zgodnie z Kodeksem Pracy, pora nocna to okres 8 godzin, który pracodawca samodzielnie wybiera w przedziale między 21:00 a 7:00 rano. Ma to szczególne znaczenie przy obliczaniu dodatku do wynagrodzenia za pracę w nocy, który wynosi 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym miesiącu.
W kontekście pracy kierowcy, pora nocna jest regulowana przez ustawę z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowcy. Według tej ustawy, pora nocna trwa 4 godziny, od 00:00 do 7:00 rano, choć pracodawca może określić ją indywidualnie w regulaminie pracy lub warunkach zatrudnienia.
Definicja ta ma zastosowanie przy rozliczaniu godzin pracy kierowcy, które w porze nocnej nie mogą przekraczać 10 godzin między dwoma kolejnymi okresami odpoczynku dziennego lub między odpoczynkiem dziennym a tygodniowym.
Na przykład, jeśli pracodawca ustalił porę nocną od 00:00 do 4:00, a kierowca rozpoczyna pracę w poniedziałek o 3:00, co oznacza, że część jego pracy przypada na porę nocną. Zgodnie z przepisami, musi zakończyć pracę najpóźniej do 13:00 tego samego dnia, aby rozpocząć odpoczynek.
Czy istnieją ograniczenia dotyczące nocnej pracy kierowcy?
Przepisy nie określają minimalnego czasu pracy, po którym można stwierdzić, że pracownik pracuje w nocy. W związku z tym zakłada się, że jeśli w określonych przez pracodawcę godzinach nocnych przypada co najmniej jedna minuta pracy kierowcy, będzie on traktowany jako pracujący w nocy. Nie ma znaczenia, czy podczas zmiany odbywa się wyłącznie jazda, czy pracownik wykonuje inne czynności.
Zgodnie z treścią art. 21 ustawy o czasie pracy kierowców, wcześniejsze sformułowanie „doba” zostało zmienione na czas „między dwoma kolejnymi okresami odpoczynku”. Jednak taryfikator mandatów nie został zaktualizowany i wciąż mówi o karze za „przekroczenie dopuszczalnego dobowego 10-godzinnego czasu pracy, w przypadku gdy praca jest wykonywana w porze nocnej”.
Czy za pracę w porze nocnej należy się kierowcy dodatkowe wynagrodzenie?
Dodatek za pracę w porze nocnej przysługuje wszystkim kierowcom wykonującym pracę w tej porze i jest niezależny od innych dodatków, w szczególności przysługuje niezależnie od dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych, przypadających na tę porę.
W stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej pracodawca może przewidzieć korzystniejsze zasady wynagradzania za pracę w porze nocnej, niż przewiduje to Kodeks pracy.
Kierowca powinien otrzymać dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w danym roku kalendarzowym ustalanego na podstawie odrębnych przepisów (art. 1518 § 1 Kodeksu pracy).
Zamiast naliczać dopłaty godzinowe za nocne zmiany, można zastosować stawki ryczałtowe. Tylko w przypadku, gdy dokładne ewidencjonowanie poszczególnych godzin jest bardzo trudne lub niemożliwe, można wprowadzić stałą miesięczną kwotę odpowiadającą przewidywanej liczbie godzin nocnej zmiany.
Ryczałt w takiej formie dotyczy kierowców, którzy swoją pracę wykonują poza zakładem w zaplanowanych i powtarzających się okresach. Część pobocznych obowiązków takiego kierowcy może być realizowana w firmie, byleby regularnie swoje kluczowe zadania pełnił poza nią.
Ustalenie ryczałtu w wysokości zaniżonej w stosunku do faktycznie wypracowanych godzin w porze nocnej, nie zwalnia pracodawcy z obowiązku wyrównania należności, za pracę faktycznie wykonaną w porze nocnej, do kwoty określonej w Kodeksie Pracy.
Kierowcy opiekujący się dziećmi do czwartego roku życia nie mogą pracować na nocnych zmianach bez wyrażenia na to zgody. Prawo to dotyczy jednego z rodziców lub opiekunów prawnych dziecka.
Jakie przerwy w pracy muszą odbywać kierowcy?
Prawo nie tylko wymaga, aby kierowca odbywał odpoczynek między zmianami, ale także nakłada obowiązek przerwy trwającej 45 minut po 4,5 godzinach jazdy. Tę przerwę można podzielić na dwie części: 15 minut i 30 minut, ale w tej właśnie kolejności.
Dodatkowo, zgodnie z ustawą o czasie pracy kierowcy, kierowca musi odbyć przerwę trwającą 30 lub 45 minut po 6 godzinach nieprzerwanej pracy. Krótsza przerwa przysługuje kierowcy, który pracuje maksymalnie 9 godzin. Jeśli jednak kierowca wykorzystał przerwę po 4,5 godzinach jazdy, nie przysługuje mu dodatkowa przerwa po 6 godzinach pracy.
Jak wygląda dobowy odpoczynek?
Osobną kwestią jest czas odpoczynku po pracy. Jest to czas, w którym kierowca w pełni dysponuje swoim czasem i nie ma obowiązku wykonywania jakichkolwiek czynności związanych z pracą. Dotyczy to również odbierania służbowych telefonów czy nawet umycia szyby w pojeździe.
Kwestią powodującą różnice zdań jest obowiązek stosowania się do poleceń niektórych służb (np. okazanie Inspekcji Transportu Drogowego odpowiednich dokumentów) w czasie odpoczynku. Jednak w polskim prawie nie ma przepisów które zabraniają ITD kontrolowania kierowców podczas przerw czy odpoczynku.
Odpoczynek dobowy występuje w dwóch wariantach: regularnym i skróconym. Odpoczynek regularny trwa co najmniej 11 godzin, jednak może być podzielony na dwie części z czego pierwsza z nich musi trwać minimum 3 godziny, a druga 9 godzin.
Kierowca ma również możliwość odbyć krótszego odpoczynku, czyli tak zwanego odpoczynku skróconego, który trwa minimum 9 godzin. Z takiej opcji może on skorzystać jednak nie częściej niż 3 razy pomiędzy dwoma tygodniowymi okresami odpoczynku.
Jeśli kierowca ma 9 godzin dziennego czasu odpoczynku w cyklu dobowym, to pozostały czas na wszystkie czynności wynosi 15 godzin. Te godziny to czas pracy kierowcy między końcem jednego dziennego okresu odpoczynku a początkiem następnego dziennego okresu odpoczynku.
Najdłuższy możliwy wymiar czasu pracy kierowcy zawiera 4 okresy dobowe obejmujące 9 godzin oraz 2 kolejne dni z jazdą wydłużoną w wymiarze 10 godzin. Po upływie tego czasu kierowca zobowiązany jest do rozpoczęcia tygodniowego odpoczynku.
Jak wygląda tygodniowy odpoczynek?
Kierowcom przysługuje określony czas w każdym tygodniu, który mogą wykorzystać na odpoczynek zwany tygodniowym odpoczynkiem. Istnieją dwa typy odpoczynku tygodniowego, podobnie jak w przypadku odpoczynku dziennego: odpoczynek regularny i odpoczynek skrócony.
Odpoczynek regularny trwa co najmniej 45 godzin, natomiast odpoczynek skrócony wynosi przynajmniej 24 godziny z rzędu. Kierowca ma prawo do odpoczynku regularnego trwającego 45 godzin po każdych 6 cyklach pracy. W ciągu dwóch tygodni pracy kierowca powinien odbyć co najmniej dwa regularne odpoczynki tygodniowe lub jeden regularny i jeden skrócony odpoczynek.
Odpoczynek regularny dłuższy niż 45 godzin musi odbywać się w hotelu lub innym miejscu z odpowiednim zapleczem sanitarnym i sypialnym, odpowiednim dla wszystkich płci. Dodatkowo, organizacja czasu pracy powinna umożliwiać kierowcy odbycie regularnego odpoczynku trwającego co najmniej 45 godzin co 4 tygodnie w centrum operacyjnym lub w miejscu jego zamieszkania.
Czym jest odpoczynek tygodniowy skrócony?
Wyjątek od wcześniej wspomnianych reguł stanowią przepisy dyrektywy UE 2020/1054, które w życie weszły 20.08.2020 r. W myśl tych przepisów dopuszcza się do wykonania dwóch skróconych odpoczynków tygodniowych z rzędu (minimum 24-godzinnych).
Odpoczynek tygodniowy może zaczynać się od odpoczynku dobowego. Przykładowo, kierowca który chce przystąpić do skróconego odpoczynku tygodniowego, odbywa najpierw 11 godzin odpoczynku dobowego, a następnie przedłuża go o 13 godzin. Tym samym odbierając razem 24 godziny skróconego odpoczynku tygodniowego. W przypadku spędzania odpoczynku tygodniowego w pojeździe, kierowca może odebrać jedynie odpoczynek skrócony. Oczywiście, jeżeli pojazd jest do tego odpowiednio przystosowany.
Tygodniowy okres odpoczynku trwający co najmniej 24 godziny to skrócony okres odpoczynku, który kierowca może wykorzystać zamiast 45 godzin regularnego odpoczynku. Kierowca ma możliwość skorzystania, podczas odbywania trasy międzynarodowej, z dwóch skróconych odpoczynków tygodniowych (2 × 24 godziny).
Kierowca może odbyć dwa odpoczynki skrócone pod rząd (poza krajem siedziby przedsiębiorstwa i krajem zamieszkania kierowcy), wtedy następnym odpoczynkiem powinien być tygodniowy regularny, poprzedzony rekompensatą za dwa uprzednie skrócenia.
Rekompensatę za skrócony tygodniowy okres odpoczynku kierowca powinien wykorzystać w połączeniu z innym okresem odpoczynku trwającym co najmniej dziewięć godzin. W kolejnych czterech tygodniach kalendarzowych kierowca powinien wykonać przynajmniej dwa odpoczynki tygodniowe regularne i dwa odpoczynki tygodniowe skrócone.
Jakie są zasady dziennego odpoczynku na promie lub kolei?
Kierowca może odbyć dzienny odpoczynek podczas podróży promem lub pociągiem, o ile zaznaczy wjazd i zjazd z promu lub pociągu oraz włączy funkcję „prom/pociąg” na tachografie.
Jeśli pojazd jest przewożony promem lub pociągiem, okres regularnego dziennego odpoczynku może być przerwany maksymalnie dwukrotnie – na czas wjazdu i zjazdu z promu lub pociągu, każda przerwa nie może przekroczyć jednej godziny. Taki przerwany odpoczynek musi trwać co najmniej 11 godzin bez przerwy lub składać się z co najmniej 3 godzin odpoczynku oraz dodatkowych 9 godzin.
Kierowca powinien mieć zapewnione miejsce do spania poza pojazdem podczas podróży, np. koję. W przeciwnym razie, czas spędzony na promie lub pociągu będzie traktowany jako okres dyspozycji i nie będzie zaliczany do odpoczynku.
Jak wygląda odpoczynek tygodniowy na promie lub kolei?
Mimo, że skrócony odpoczynek tygodniowy można wykorzystać na tych samych zasadach co dzienny odpoczynek, aby kierowca mógł odbyć odpoczynek regularny trwający 45 godzin na promie lub przemieszczając się koleją, muszą zostać spełnione określone warunki:
- czas podróży kierowcy promem lub pociągiem w przypadku regularnego odpoczynku tygodniowego powinien wynosić przynajmniej 8 godzin,
- kierowca musi mieć do dyspozycji podczas regularnego tygodniowego odpoczynku kabinę sypialną, a w przypadku skróconego odpoczynku koję lub kuszetkę.
Przepisy w żaden sposób nie określają, w jaki sposób należy wykazać podmiotowi kontrolującemu te okoliczności. Przyjęło się jednak okazywać bilet, z którego wynikają warunki odebrania odpoczynku. Przedsiębiorca powinien przechowywać takie dokumenty przez rok, na wypadek inspekcji.
Jakie zasady obowiązują przy rozliczaniu godzin nadliczbowych kierowców?
Specyfiką rozliczania nadgodzin kierowców jest to, że procedurę tę regulują dwa odrębne akty prawne, tj. ustawa o czasie pracy kierowców oraz kodeks pracy.
Praca w godzinach nadliczbowych to przekroczenie przez pracownika normy czasu pracy oraz wydłużenie dobowych godzin pracy, będące skutkiem obowiązującego systemu i rozkładu czasu pracy kierowcy.
Kierowca może wypracować takie godziny w nadzwyczajnych sytuacjach, takich jak:
- podjęcie działań dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia,
- usunięcie awarii,
- szczególne potrzeby pracodawcy.
Ilość godzin nadliczbowych przepracowanych przez kierowcę z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy nie powinna przekroczyć 260 godzin w roku kalendarzowym.
Można ustalić inną liczbę godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym niż 260 jeśli pracodawca zawarł taką informację w regulaminie, bądź układzie zbiorowym pracy lub w umowie o pracę.
Jak wygląda rekompensata godzin nadliczbowych kierowców?
Pracownikowi przysługuje jedno z dwóch rozwiązań, za godziny nadliczbowe:
- dodatek za nadgodziny – w wysokości 100% (za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w nocy, niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, lub dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę, lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, a także za każdą godzinę pracy nadliczbowej przekraczającej tygodniową normę czasu pracy) oraz 50% wynagrodzenia (praca w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż dni, w których przysługuje kierowcy dodatek stuprocentowy),
- czas wolny – udzielony na pisemny wniosek pracownika (za każdą przepracowaną godzinę nadliczbową, kierowca otrzymuje jedną wolną godzinę) lub narzucony przez pracodawcę (w proporcji 1,5 godziny czasu wolnego do 1 godziny nadliczbowej).
Jakie zmiany wprowadzono w ewidencji czasu pracy kierowców 2024?
Zarówno pracodawcy, jak i kierowcy powinni zapoznać się z nowymi przepisami wynikającymi z Pakietu Mobilności, które weszły w życie 29 maja 2022 roku. Zmiany te wprowadziły nowe wymogi dotyczące ewidencji czasu pracy kierowców.
Od tej daty ewidencja czasu pracy musi obejmować następujące informacje:
- całkowitą liczbę przepracowanych godzin,
- czas rozpoczęcia i zakończenia pracy,
- godziny przepracowane w porze nocnej,
- godziny nadliczbowe,
- liczbę godzin dyżuru,
- czas rozpoczęcia i zakończenia zmiany,
- obowiązki wykonywane w domu (np. obsługa telefoniczna),
- liczbę nieusprawiedliwionych nieobecności,
- rodzaj i wymiar dni wolnych,
- rodzaj i wymiar usprawiedliwionych nieobecności.
Pracodawcy muszą uwzględniać w dokumentacji:
- zapisy z wykresówek,
- wydruki z kart kierowcy,
- dane z tachografu cyfrowego,
- pliki z kart kierowcy,
- pliki z tachografu cyfrowego,
- inne dokumenty potwierdzające czas i rodzaj wykonywanych czynności przez kierowcę.
Pakiet Mobilności wprowadza także zmiany w zakresie przechowywania dokumentów, przedłużając okres ich archiwizacji o 7 lat.
Pracodawca będzie musiał przechowywać zapisy w formie papierowej lub elektronicznej i udostępniać je kierowcy na jego wniosek, a także trzymać zgromadzoną dokumentację przez 10 lat po zakończeniu rejestrowania informacji o czasie pracy kierowcy.
Jakie zmiany wprowadzono w taryfikatorze kar?
Nowelizacja taryfikatora kar zakłada ujednolicenie przepisów polskich i unijnych oraz porządkuje regulacje dotyczące wykroczeń. Przepisy weszły w życie 1 marca 2022 roku, przyczyną wprowadzenia poprawek jest konieczność dostosowania przepisów i kar za naruszenia transportowe do postanowień Pakietu Mobilności.