Spis treści
Co to jest ADR 2024?
ADR jest międzynarodową konwencją wydaną w Genewie 30 września 1957 roku przez Europejski Komitet Transportu Wewnętrznego. W Polsce obowiązuje od 1957 roku. Konwencja dotyczy przewozu drogowego niebezpiecznych towarów i ładunków.
ADR to dokument, który reguluje zasady przewozu towarów uznawanych za potencjalnie niebezpieczne dla ludzi i środowiska. Dokument wyraźnie określa w jaki sposób należy wykonywać przewozy takich towarów, aby ich transport nie stwarzał zagrożenia.
Depozytariuszem umowy jest Sekretarz Generalny ONZ. Umowa jest aktualizowana co dwa lata (w każdym roku nieparzystym). Aktualna konwencja ADR obowiązuje w 52 krajach i jest ważna w okresie 2021 – 2023.
Definicja materiału niebezpiecznego
Do materiałów niebezpiecznych ADR w 2024 roku zalicza się substancje, które potencjalnie mogą zagrażać zdrowiu i życiu ludzi oraz zwierząt, a także poważnie zachwiać równowagę w środowisku naturalnym. Ryzyko nastąpienia takich skutków jest największe podczas transportu tego typu ładunków.
Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych
Konwencja ADR wyszczególnia wszystkie niebezpieczne towary, zarówno dopuszczone do przewozu, jak i te niedopuszczone. Wymienione towary zostały również odpowiednio sklasyfikowane, adekwatnie do rodzaju zagrożenia. Wyróżniamy 13 klas:
Klasa 1 – materiały i przedmioty wybuchowe:
- przedmioty i materiały stwarzające zagrożenie masowym wybuchem;
- przedmioty i materiały, które nie stwarzają zagrożenia masowym wybuchem, ale zagrażają rozrzutem;
- przedmioty i materiały, które nie stwarzają zagrożenia masowym wybuchem, ale zagrażają pożarem, w małym stopniu zagrażają wybuchem albo rozrzutem lub stwarzają oba te zagrożenia;
- przedmioty i materiały stwarzające niewielkie zagrożenie wybuchem w razie ich zapalenia lub zainicjowania wybuchu podczas przewozu;
- materiały stwarzające zagrożenie wybuchem masowym, ale na tyle niewrażliwe, że zainicjowanie lub przejście od palenia do detonacji podczas przewozu w normalnych warunkach jest bardzo małe;
- zupełnie niewrażliwe przedmioty, nie stwarzające zagrożenia masowym wybuchem.
Klasa 2 – gazy:
- gazy palne
- gazy niepalne i nietrujące
- gazy trujące
Klasa 3 – materiały ciekłe zapalne
Klasa 4
- Klasa 4.1 – materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne oraz materiały wybuchowe stałe odczulone
- Klasa 4.2 – materiały samozapalne
- Klasa 4.3 – materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne
Klasa 5
- Klasa 5.1 – materiały utleniające
- Klasa 5.2 – nadtlenki organiczne
Klasa 6
- Klasa 6.1 – materiały trujące
- Klasa 6.2 – materiały zakaźne
Klasa 7 – materiały promieniotwórcze
Klasa 8 – materiały żrące
Klasa 9 – różnego rodzaju przedmioty i materiały niebezpieczne
Przykłady materiałów niebezpiecznych
Do materiałów niebezpiecznych zalicza się m.in.:
- rakiety, silniki rakietowe, pociski, ciasto prochowe, nitroglicerynę, nitromocznik;
- wyroby perfumeryjne;
- sprężone powietrze, gaz węglowy, kwasy, aromatyczne ekstrakty ciekłe, kleje zawierające ciekłe materiały zapalne;
- środki dezynfekujące, barwniki, kwas cyjanowodorowy;
- alkohole zapalne;
- materiały promieniotwórcze, materiały żrące i zapalne;
- urządzenia sygnalizacyjne, urządzenia dźwiękowe, petardy kolejowe, sygnały alarmowe, głowice bojowe, oktolit, ładunki miotające, granaty, sztuczne ognie, torpedy;
- zapałki, zapalarki;
- materiały samorozgrzewające się, ciśnieniowe przedmioty pneumatyczne lub hydrauliczne, ciekłe związki nikotyny, odpady kliniczne, zestawy pierwszej pomocy.
Wymienione materiały to jedynie przykłady ładunków, których przewóz jest zabroniony na mocy konwencji ADR. Kierowcy, którzy zajmują się transportem tego typu przedmiotów i materiałów zobowiązani są odbyć odpowiednie szkolenia i zdać egzamin, na mocy którego otrzymują specjalne zaświadczenie ADR.
Jak rozpoznać przewóz towarów ADR 2024?
Nadając towar uznawany za niebezpieczny, odpowiedzialna za taki przewóz osoba jeszcze przed wysyłką zobowiązana jest sprawdzić, czy został on odpowiednio zaklasyfikowany i dopuszczony do transportu.
Obowiązkowe jest odpowiednie oznaczenie tego typu ładunków, trzeba więc upewnić się, czy na opakowaniu znalazły się stosowne naklejki informacyjne. Nadawca zobowiązany jest przekazać wszystkie niezbędne dokumenty i zezwolenia kierowcy.
Konieczne jest też sprawdzenie karty charakterystyki substancji. Dzięki temu można ustalić, czy dany towar podlega restrykcjom związanym z przewozem. Oprócz tego zyskuje się też wiedzę, na temat stwarzanych przez taki ładunek zagrożeń. Jest to kluczowe podczas pracy z niebezpiecznymi ładunkami. Jeśli na karcie charakterystyki towar jest sklasyfikowany pod numerem UN oznacza to, że mamy do czynienia z towarem niebezpiecznym.